Categoriearchief: cultuur

Expo over queer Utrecht

In het Provinciehuis kun je vanaf donderdag 5 juni de expositie Queer-U-Stories bezoeken. Centraal staat het boek Utrechtenaren, een queer geschiedenis met verhalen over Utrechtenaren, sodomieten, tegendraadse vrouwen en transgender-activisten. De expositie is een reis door de tijd over de vervolging en strijd voor gelijke rechten in de afgelopen driehonderd jaar. Je ontdekt hoe mensen leven (en sterven) die niet passen in de seksuele en gendernormen van hun tijd.

Heksenjachten
Evert van der Veen woont in Oost en is een van de auteurs van het boek en mede-organisator van de tentoonstelling. “Queer-Utrecht-Stories, afgekort QUS, is een grote groep vrijwilligers van diverse leeftijden en achtergronden die de geschiedenis van queer Utrecht optekenen en bekendmaken”, legt Evert uit. “Zo hebben we een canon (tijdlijn) geschreven met bijbehorende wandelroute (met en zonder gids), een boek en deze reizende expositie. Veel verhalen spelen zich af in de Binnenstad, maar we gaan de komende jaren ook op zoek naar queer verhalen van personen en gebeurtenissen in de omliggende wijken zoals Oost. In een tijd dat acceptatie van anders-zijn afneemt, vinden we het belangrijk om oorzaken en gevolgen van heksenjachten en vervolgingen van sodomieten in het verleden te laten zien.”

Utrechtenaren
Een opmerkelijk woord in de titel van het boek en de tentoonstelling is Utrechtenaren. In 1730 vond er een grootschalige heksenjacht plaats op sodomieten (homoseksuele mannen), toen de koster van de Dom twee sodomieten betrapte in de Michaelskapel. Er werd een onderzoek ingesteld met grote gevolgen: een razzia die leidde tot homo-vervolgingen. In Utrecht werden 18 verdachten ter dood veroordeeld en gewurgd. De vonk sloeg over op de rest van Nederland en zorgde ervoor dat ‘Utrechtenaar’ een scheldwoord werd voor mensen die Utrechts (homoseksueel) gedrag vertoonden.

Meer info: www.queerustories.nl

Lezing en lunch Queer-U-Stories
Donderdag 5 juni |10:30 – 13:00 uur
Toegang gratis, wel aanmelden i.v.m. lunch.
Gedeputeerde Rob van Muilekom en QUS’ers Maurice van Lieshout, Marijke Huisman en Evert van der Veen nemen je mee in de queer geschiedenis van stad en provincie Utrecht.

Expo Queer-U-Stories
Van 5 t/m 27 juni | ma-vr 08:30 – 17:00 uur
Provinciehuis, Archimedeslaan 6
Tentoonstelling over de Utrechtse queer geschiedenis n.a.v. het boek ‘Utrechtenaren, een queer geschiedenis’ van Maurice van Lieshout, Marijke Huisman en Evert van der Veen.

De expo in het stadhuis in 2024
Boek: Utrechtenaren, een queer geschiedenis

Boek: Geboren in Utrecht

Journalist Jos van Sambeek (1958–2024) schreef van 2013 tot 2024 wekelijks de populaire rubriek Het Geboortehuis in het Utrechts Nieuwsblad. Daarin portretteerde hij Utrechters aan de hand van het huis waarin zij geboren waren, 560 in totaal. Hun geboortehuis was het vertrekpunt, maar de stukjes schetsten vooral een treffend tijdsbeeld van de buurt en het dagelijks leven. Een wekelijkse dosis nostalgie naar het oude Utrecht.

Geboren in Utrecht
Op zijn sterfbed vroeg Van Sambeek zijn vrienden om deze schatkist aan buurtverhalen te bundelen in een boek, opdat het waardevolle tijdsbeeld van zijn geliefde stad niet verloren zou gaan. Dat boek is er nu: Geboren in Utrecht. Het bevat een selectie van 130 portretten, waarvan 21 van mensen die in Utrecht Oost ter wereld kwamen. Onder hen de broers Frans en Jos Stelling (respectievelijk kunstenaar en filmmaker), die net als Van Sambeek zelf zijn geboren aan de Adriaen van Ostadelaan in de Schildersbuurt. De makers hebben historische straatfoto’s aan de verhalen toegevoegd, wat het boek extra leuk maakt om door te bladeren.

Het boek is door de vriendengroep uitgebracht in eigen beheer om de kosten laag te houden. Het is te koop a €17,50 bij Bruna Nachtegaalstraat en Boekhandel Bijleveld. De opbrengst gaat naar Museum van Zuilen, een plek waar Jos graag kwam.

Picture 264
Dubbele pagina over de broers Stelling

Dagboek van Tante Joke

Muzikant, zanger en acteur Eugène Ligtvoet is een geboren verhalenverteller. En daar kunnen we binnenkort allemaal van genieten. Samen met zijn muzikale kompaan Pietr Wolkers treedt hij zondag 25 mei op in het theater van Huize Pluk, ook wel bekend als de kraakpanden aan de Burgemeester Reigerstraat. Hij vertelt dan het bijzondere verhaal van een gewone vrouw, zijn eigen tante Joke (1931-2023). “Haar leven was een avontuur vol tegenslag waarin ze als held, strooiend met grappige en pijnlijke uitspraken, met vallen en opstaan, humor en relativering dapper haar weg vond en tevreden tweeënnegentig werd. Een voorbeeld voor ons allemaal!”

Verhalen van ouderen
De voorstelling gaat over de wijsheid en veerkracht van oudere mensen. En in het geval van tante Joke: hoe ga je om met zware tegenslag vroeg in het leven? Aan de hand van persoonlijke herinneringen, familiefoto’s, dagboeken en de liedjes die zijn tante Joke graag zong neemt Eugène je mee op een reis die je ontroert en aan het denken zet. “Ouderdom verdwijnt uit het straatbeeld, zeker in een drukke stad als Utrecht, maar wat kunnen we genieten en veel leren van hun verhalen! Iedereen heeft een ’tante Joke’ in zijn familie, straat of kennissenkring. De voorstelling wint dan ook aan zeggingskracht als meerdere generaties in het publiek zitten. Dus neem je familie, buren en vrienden mee!”

Zondag 25 mei
Voorstelling 1: aanvang 16:00 uur
Voorstelling 2: aanvang 20:00 uur
Toegang is gratis, donaties zijn welkom!
Aanmelden via collectief.pluk@protonmail.com
Meer info: https://voordeleeuwen.org/

NB Huize Pluk gaat die dag elke voorstelling een uur voor aanvang open voor publiek. Een mooie gelegenheid om even rond te kijken en kennis te maken met de bewoners.

Muzikale kompanen Pietr Wolkers en Eugène Ligtvoet – foto: Eugène Ligtvoet

In De Sterren geschreven

Student Eva Pasman woont sinds kort op De Sterren. Ooit het Provinciehuis van Utrecht, maar nu een locatie van SSH, grenzend aan Park Bloeyendael. Meer dan 700 studenten wonen er in meerdere huizen met elk een eigen sfeer en tradities. Eva gaat voor de Oostkrant op zoek naar de verhalen van haar buren.

Kleurrijk Gekkenhuis

Kleurrijk Gekkenhuis

Nummer 107G op de Sterren is allesbehalve een standaard studentenhuis. Geen jaarclub, geen ontgroening, geen vaste feesttradities. Maar wél een kleurrijk gezelschap! In de coronatijd konden studentenhuizen verf krijgen van de SSH, gratis. Toen zijn de bewoners …
Van Leeuw naar Meeuw

Van Leeuw naar Meeuw

De Sterren nr 113H heette vroeger ‘Huis Leeuw’. Maar tijden veranderen – net als de bewoners. “Daarom vonden we het tijd voor een nieuwe naam”, vertellen de huisgenoten vrolijk: “We zijn nu Huis Meeuw!” De nieuwe huisnaam …
Het studentencomplex De Sterren zit in het voormalige Provinciehuis. Het heeft een stervormige plattegrond. De gebouwen dragen elk de naam van een sterrenbeeld. Elk gebouw is opgedeeld in (studenten)huizen.

Maliebaan op doek

De Maliebaan is prachtig, maar de tuinen erachter zijn soms nog mooier! Het K.F. Hein Fonds om de hoek aan de Maliesingel heeft zo’n paradijs. En dat delen ze graag. Kunstenaars zijn er welkom om drie maanden in het tuinatelier te werken. Ze vinden er rust, groen, historie en hopelijk ook inspiratie. Schilder en buurtgenoot Liesbeth Heikens nam begin dit jaar haar intrek. Op zoek naar de ziel van de eeuwenoude Maliebaan.

Lange rijen boze dingen
“Ik begon aan het eind van de winter, het was koud en donker. De bomen op de Maliebaan zijn zonder blad maar akelige, boze dingen. Wat je ook probeert, het perspectief van die lange rijen is heel dwingend. Daarom ben ik oude foto’s en ansichtkaarten gaan verzamelen op zoek naar het vroegere leven op de Maliebaan. En dat bleek een eyeopener!”

Overlap
“Op oude foto’s en ansichtkaarten staan vaak personen al dan niet in functie tussen de bomen. Politiemensen, bediendes, flanerende bewoners, de eerste fietsers … alles komt voorbij. Daar ben ik mee gaan spelen door ze uit te knippen en te verwerken in schilderijen. En gaf me het inzicht dat je tegenwoordig vaak mensen en honden maar deels ziet tussen al die bomen. ‘Overlap’ is het woord dat ik daar aan verbind. Het is een extra thema geworden tijdens deze drie maanden experimenteren.”

Open middag op 9 mei
De hele ontdekkingstocht van Liesbeth met schetsen, probeersels en schilderijen kun je stap voor stap volgen in het tuinatelier. Op vrijdagmiddag 9 mei is het van 15:00 tot 17:00 geopend voor publiek. Je kunt dan kennismaken met Liesbeth en haar werk. Contact met Liesbeth graag per mail of instagram @liesheik, of kijk op haar website. Vragen over het gebruik van het Tuinatelier via de website K.F.Hein Fonds.
Adres: Maliesingel 28.

Liesbeth Heikens in het tuinatelier – Foto: Arnoud Wolff

Podcast: Peter Gieling

Oud-politieman Peter Gieling was diender op straat in het Oost van de jaren 70 en 80. Dat waren roerige tijden! Het buurtje rondom de Maliestraat was tot 1986 een levendige (en soms dodelijke) tippelzone, de Oudwijker Boys terroriseerden het buurthuis van Oudwijk (nu Podium Oost) en de hooligans van FC Utrecht werden gevreesd tot ver buiten de stad. Peter is geboren in Wijk C en opgegroeid in Oudwijk, hij kende zijn pappenheimers als geen ander en behield de rust in alle hectiek. Toch zijn er droeve misdaadzaken die hem tot op de dag van vandaag – lang na zijn pensionering – nog altijd raken. Politieman ben je voor het leven.

Oost aan het woord
Verhalen maken de buurt, daarom laten we Oost graag aan het woord! In de nieuwe serie podcasts gaan presentator Karin van den Boogaert en sidekick Arnoud Wolff met microfoons de wijk in. De eerste vijf podcasts staan online: wijkagent René Rogier, de krakers van Huize Pluk, stamkroeg Jan Primus, de Moving Gallery en Hoeren, Bendes & Hooligans in Oost. Je kunt deze en oudere podcasts beluisteren via onze podcastpagina en de Spotify playlist Oostkrant.

In gesprek met oud-politieman Peter Gieling – foto: Arnoud Wolff

Podcast: Moving Gallery

In de nieuwe podcastserie ‘Oost aan het woord’ gaan presentator Karin van den Boogaert en hoofdredacteur van de Oostkrant Arnoud Wolff in gesprek met bewoners en ondernemers uit Oost.

In de vierde aflevering bezoeken ze de enige galerie in Oost, de Moving Gallery aan de Mr. van de Weteringstraat. Straatbewoner en kunstenaar Arnoud van Mosselveld toverde de oude garage met de opvallende rode deuren om tot een plek waar kunstenaars en verzamelaars elkaar ontmoeten. Nonna Hoogland is een aanstormend talent, afgestudeerd aan de HKU, de grootste kunstopleiding van Europa. In juni gaat zij exposeren in de galerie. Hoe gaat dat in zijn werk? Hoe kan de galerie Nonna helpen een (internationaal) bestaan als kunstenaar op te bouwen? En hoe kunstminnend is Oost eigenlijk?

Beluister op spotify: Moving Gallery

Wil je meer podcasts over Oost beluisteren? Zoals die met de wijkagent René Rogier, de krakers van Huize Pluk en stamgasten van de laatste bruine kroeg in Oost Jan Primus? Ga naar onze podcastpagina of check de playlist Spotify Oostkrant.

Presentator Karin van den Boogaert in gesprek met galeriehouder Arnoud van Mosselveld en kunstenaar Nonna Hoogland – foto: Arnoud Wolff
Bij de verbouwing in 2023 kwam de oude bruinrode stalen brugconstructie van de garage tevoorschijn. Foto: Arnoud Wolff
De rode deuren van de oude garage – foto: Arnoud Wolff

De bokalen (keramiek) van Nonna Hoogland die op de komende kunstbeurs van Berlijn te zien zijn en in juni ook in de Moving Gallery.

Sjaak de straatdichter

De Haagse straatdichter Sjaak Kroes is graag onder de mensen. Met zijn bakfiets rijdt hij stad en land af, om neer te strijken op pleinen en in parken. Op verzoek schrijft hij ter plekke gedichten. Zoals vandaag in het Wilhelminapark in de eerste lenteweek. Deze stek onder de honderdjarige bomen is zijn favoriet: “Genoeg mensen die langslopen én aandacht hebben voor mijn poëzie. Ik kom hier dan ook graag!”

Liefhebben
Zijn eerste klant vandaag is een terugkerende: Henk Tennekes, in Oost ook bekend als de maker van meditatiebankjes voor het goede doel Keti Utuli. “Sjaak gaat een gedicht maken voor mijn kleinkind Philou, net 7 maanden oud. Haar naam betekent iets als ‘liefhebben’. Ik heb een fotoalbum van haar eerste maanden meegenomen, hopelijk geeft het Sjaak extra inspiratie. Ik ben benieuwd wat er straks uit de pen vloeit, ik word altijd heel blij van zijn gedichten.”

Bekijk en beluister Sjaak die vorig jaar op deze plek voordroeg uit eigen werk: Lente!

Henk Tennekes en dichter Sjaak Kroes – foto: Arnoud Wolff

Met camera je wijk in

De Utrechtse tv-zender U In De Wijk filmt sinds een jaar ook in Oost. Reporters zijn bewoners die na een kleine training op pad gaan om buurtverhalen in beeld te brengen. Een soort Oostkrant dus, maar dan met microfoon en camera in de hand. Zo maakten Noud van Grieken en Ed Spil vandaag een item over Plus-hockey (sport voor ouderen) op de hockeyvereniging Kampong.

Zonder ervaring op pad
U In De Wijk bestaat al 15 jaar en is in steeds meer wijken actief, sinds eind 2023 ook in Oost. “Ik had geen enkele ervaring, toen ik een vacature bij deze lokale omroep voorbij zag komen”, vertelt Noud, vandaag de reporter van dienst. “Maar het blijkt mijn roeping, zo voelt dat. Lekker eropuit en mensen vragen naar hun drijfveren en plannen, heel erg leuk! En misschien is het een opstap naar de ‘grote’ mediawereld, ik wil er mijn beroep van maken.”

Burgerjournalistiek
Ed, vandaag de cameraman, is een ervaren kracht en legt uit hoe U In De Wijk werkt. “Het concept is eenvoudig, we moeten over elke wijk wekelijks een uitzending maken van ongeveer 15 minuten. Het wordt uitgezonden op het lokale tv-kanaal Ustad. We werken met bewoners, het wordt ook wel burgerjournalistiek genoemd. Het idee is dat bewoners goed weten wat er lokaal speelt en daarom aansprekende items voor de kijker kunnen maken. We geven training en begeleiding, maar enthousiasme en een beetje lef om op mensen af te stappen zijn de belangrijkste eigenschappen. Onze reporters krijgen veel vrijheid om onderwerpen te zoeken en daar items over te maken. Sport, cultuur, nieuwe winkels, historie en maatschappelijke items, alles kan mits het lokaal is, nieuwswaarde heeft en dicht bij de mensen staat, dat is onze kracht.”

Doe mee!
De tv-zender zoekt bewoners uit Oost die mee willen doen. Het is vrijwilligerswerk. Ervaring, leeftijd of achtergrond zijn onbelangrijk, enthousiasme des te meer. Aanmelden kan via info@uindewijk.nl waarna eindredacteur Ruben Driessen, een professionele kracht, contact opneemt. En wie weet, zien we ook u in de wijk!

Reporter Noud en cameraman Ed in actie op SV Kampong – foto: Arnoud Wolff

Café Theater Festival

Je zit in een restaurant en plots wordt je tafel een podium en blijkt die luidruchtige stamgast een acteur. Niets is meer wat het lijkt! Welkom bij het jaarlijkse Café-Theaterfestival. In het lange weekend van donderdag 06 t/m zo 09 maart worden Utrechtse horecazaken decor van korte voorstellingen van doorgaans jonge makers. Toneel, dans, muziek, mime, acrobatiek, spoken word … alle eigentijdse podiumkunsten komen aan bod. De artiesten bewegen zich door de zaak, tot grote verrassing van het publiek. Zelfs de barman en serveerder hebben een (bij)rol. Het is de filosofie van het festival: breng artiesten in contact met een nieuw publiek van verschillende leeftijden en achtergronden. Tijdens dit festival spelen ze niet vóór de mensen, maar mét.

Theater in Oost
In Oost zitten twee zaken in het ‘complot’: restaurant Buurten Oost (Burg Reigerstraat) en in De Wilg. Buurten Oost heet het gezelschap de Klankkaravan welkom, een combinatie van muziek en vertelling waarbij drie muzikanten aan de slag gaan met het prachtige verhaal ‘De olifant die woord hield’ van Annie M.G. Smidt. In De Wilg geeft Oumar Jalloh hip-hop dansvoorstellingen waarin hij door te bewegen verhalen vertelt.

Programma
Donderdag 06 t/m zondag 09 maart, meerdere voorstellingen per dag.
Voor speeltijden zie Klankkaravan (Restaurant Buurten) en Oumar Jalloh (De Wilg).
Informatie over álle voorstellingen in de stad Utrecht zie programma.

De Klankkaravaan in Restaurant Buurten – Café Theater Festival