Waar nu de Venuslaan ligt, de drukke verkeersader langs de Kromme Rijn die het autoverkeer vanaf de Waterlinieweg richting het stadscentrum leidt, stond tot 1969 een wit exotisch gebouw, ook wel Het Moorse huis genoemd. Eigenlijk waren het twee woningen, Abstederdijk 1 en 3, gebouwd in 1908 door Jan van Beusekom, een hovenier uit Vreeland die duidelijk goed geboerd had. Villa Van Hooft in Vreeland diende als inspiratiebron. Vanwege de aanleg van de Venuslaan begin jaren ‘70 om de Rubenslaan te ontsluiten richting binnenstad werd de markante huizenrij in 1969 gesloopt.
Gevolg was wel dat de adressen Abstederdijk 2 t/m 12 (links op de foto) sindsdien aan de Venuslaan liggen, wat nog altijd een bron van verwarring is voor pakketbezorgers.

Buurt: Abstede/Sterrenwijk | kaart
Foto: Het Utrechts Archief 1969

Op de zijgevel van het hoekpand Nachtegaalstraat 49 (hoek met de Parkstraat) waarin nu de winkel Leuk by Cleo damesmode verkoopt, zit een oude muurreclame verborgen. Als je goed kijkt zie je de letters FIAT met een ovaal eromheen, een oud FIAT-logo. In dit pand zat vanaf de jaren 30 het autogaragebedrijf van de familie Honders, zoals te zien is op de zwartwitfoto uit het Utrechts Archief.

Oude muurreclames herstellen
Fred Nuwenhuis van de Werkgroep Directe Voorzieningen zet zich in om oude muurreclames in de stad te restaureren. “We schilderen geen oude reclames na, maar herstellen muurschilderingen of restanten daarvan, soms goed verborgen onder lagen stuc of verf. Restauratie maakt de historie van de stad zichtbaar en bovendien vinden bewoners die oude reclames doorgaans leuk om te zien. We zijn al aan het uitzoeken hoe het oude logo eruitzag, met name de kleurstelling. Want als we het doen, doen we het graag goed. We zijn met de pandeigenaar in gesprek om te kijken óf en hoe we dit oude beeldmerk weer in oude glorie kunnen terugbrengen.”
We gaan het volgen.

De zaagmolen van Kranenburg werd gebouwd in 1779 door Barend Pleyster op het erf van hofstede kranenburg, wat nu Lodewijk Napoleonbuurt heet. Het was een type stellingmolen met een onderbouw zodat ie hoog genoeg was om in de bebouwde stad voldoende wind te vangen. Via de hoge stelling (galerij) kon de molenaar de wieken bedienen. Boomstammen voor de zagerij werden in vlotten over de Kromme Rijn aangevoerd. Via een speciaal daarvoor gegraven afslag bereikte het hout de molen. Om het jaagpad langs de Kromme Rijn doorgaand te houden moest Pleyster ook een kippenbrug (voetgangersbrug met trapreden als in een kippenren) bouwen over zijn nieuwe watergang.

Restauratie niet gelukt
De zagerij kwam in de problemen toen rond 1820 transporten van houtvlotten belast werden om het achterstallige onderhoud van de jaagpaden te financieren. In 1907 werd de molen definitief stopgezet. Kort tijd fungeerde het als opslagloods voor boten en kano’s. In de jaren 30, aangespoord door het Rijk, maakte de gemeente een restaurantieplan om een van de laatste windmolens in Utrecht te behouden. Helaas werd al het hout van de molen in de oorlog opgestookt en besloot de gemeente de bouwval in 1954 te slopen. De naam Kranenburgerweg en deze muurschildering herinneren nog aan de molen die duizenden boomstammen tot planken verzaagde, lang voordat de Lodewijk Napoleonbuurt werd gebouwd.

Muurschildering
In 2008 schilderde Jos Peeters in opdracht van de gemeente een winters tafereel met de molen en kippenbrug op de zijgevel aan de Kozakkenweg (hoek Koningsweg). De beeldbepalende zaagmolen stond zo’n 200 meter verderop.