De slingerbank op het Joke Smitplein krijgt een opknapbeurt. Na twintig jaar zijn de lekkages te groot en brokkelt het kunstwerk af. Meester-metselaar Hans Baars bikt de honderden mozaïektegeltjes los, herstelt de ondergrond en plaatst – in overleg met kunstenaar Anook Cleonne Visser – nieuwe tegeltjes terug, met behoud van kleur en patroon. Monnikenwerk!
Barcelona in Oost
De bank met de naam Sitting On The Dock Of The Bay werd in 2004 geplaatst op initiatief van buurtbewoners die hun plein wilden opknappen. Toenmalig wijkwethouder Jan van Zanen onthulde het kunstwerk officieel. Door de blauwe en witte tegeltjes lijkt het op de kleurrijke banken en muren met organische vormen van de Spaanse bouwmeester Gaudí, maar het is ‘gewoon’ een Nederlands ontwerp. Nu een deel van de tegeltjes is verwijderd, is de onderliggende structuur zichtbaar. “Het muurtje dat de basis vormt van de bank is destijds gemetseld door ROC-leerlingen. Heel toepasselijk, want tot de jaren 70 stond hier een Ambachtsschool, de voorloper van de LTS.”
Vakmanschap
Hans Baars is een erkend vakman in Utrecht. Hij plaatst gevelstenen, herstelt werfkelders, knapt kunstwerken op en restaureerde de historische lantarenconsoles langs de gracht. “Het vak heb ik geleerd van wijlen mijn vader Co, een meesterlijke restaurateur. Oude, traditionele technieken zijn onmisbaar om onze monumentale stad te onderhouden. Daarom vragen ze mij vaak voor dit soort bijzondere klussen. Zo vond ik de vervangende tegeltjes en stenen met de juiste glazuur na een lange zoektocht uiteindelijk in een ambachtelijke steenfabriek in Italië. Maar ik doe het allemaal graag, het restaureren van kunstwerken in de publieke ruimte is dankbaar werk.”
Historie Joke Smitplein
Het Joke Smitplein ligt achter de Nachtegaalstraat, je komt er via de Schoolstraat. Het wooncomplex, een mix van sociale huur en koop, is in 1986 gebouwd op het terrein van de voormalige Ambachtsschool. De (mannelijke) straatnamencommissie wilde het nieuwe plein destijds vernoemen naar een oud-leraar van de school, maar de kersverse bewoners vonden dat maar een ouderwetse, paternalistische gang van zaken. Met succes voerden ze – in de geest van de politiek roerige jaren 80 – actie voor de naam Joke Smit (1933-1981), een Utrechts icoon van het feminisme en in 1968 oprichter (samen met Hedy d’Ancona) van de Man Vrouw Maatschappij (MVM). De eigenzinnige geest van weleer waart nog rond op het Joke Smitplein. Het buurtgevoel is er sterk en bewoners zijn trots op de naamgever. In 2023 plaatsten bewoners onder grote belangstelling een gevelsteen ter herdenking van Joke Smit op haar 90ste geboortedag.
