De vier leegstaande panden naast de Albert Heijn op de Reigerstraat zijn opnieuw gekraakt. Twee eerdere kraakpogingen in 2019 werden snel door de politie beëindigd (heterdaad), maar deze keer wisten de krakers zich de eerste dagen goed verborgen te houden. Daarom moet de eigenaar eerst naar de rechter om zijn panden te kunnen ontruimen, want volgens het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens hebben de nieuwe bewoners nu zogenoemde huisvrede.

Pluk van de Petteflet
Het tiental jonge woningzoekers, een mix van muzikanten, kunstenaars, sociaal werkers en activisten, noemt zich Huize Pluk, vernoemd naar het kinderboek Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt uit 1971. “Pluk was ook wanhopig op zoek naar een woning. Het boek en vooral ook de gelijknamige film inspireerden ons”, zo vertelt de woordvoerder Mus (om veiligheidsredenen een schuilnaam). “We kennen elkaar van kunstprojecten en maatschappelijke acties. Sommige van ons studeren nog, anderen zijn al aan het werk.”

Weer bewoonbaar maken
De kersverse buurtgenoten zijn een petitie gestart om steun te krijgen voor hun actie. De teller staat op ruim 450 handtekeningen. “We krijgen veel positieve reacties uit de buurt. Bewoners zien net als wij dat deze panden na tien jaar leegstand steeds verder in verval raken. Wij willen deze plek weer betekenis geven. Daarom werken we nu hard om de panden schoon en bewoonbaar te maken, een hele klus! Gelukkig krijgen we daarbij hulp van buurtbewoners. We willen straks ook culturele en maatschappelijke activiteiten organiseren, liefst in samenspraak met de buurt. Klop gerust aan, we maken graag kennis.”

Conflict eigenaar en gemeente
De panden staan al tien jaar leeg. Ze zijn van binnen volledig gestript en afgesloten van gas/water/elektra. Eigenaar Marcel Paping wil er 12 appartementen realiseren met op de begane grond winkelruimte. In een nog uit te graven kelder wil hij een parkeergarage maken. Hij heeft destijds ook de achtergelegen pand Wagendwarsstraat 48 aangekocht, met de bedoeling die te slopen voor een inrit naar de parkeergarage.

Echter hebben eigenaar en gemeente een conflict gekregen over de geplande garage met uitrit. De gemeente en de buurt vrezen voor verkeersoverlast in de smalle Wagendwarsstraat, een woonerf. Het conflict sleept zich al lang voort. In 2020 stelde de rechter de gemeente in het gelijk om een vergunning te weigeren. Bemiddeling door wijkraad, naburige winkeliers, collega projectontwikkelaars, vrienden en bekenden heeft niks uitgehaald, de zaak zit muurvast. In de periode 2018-2019 is het conflict ook uitgebreid besproken in de gemeenteraad, zie de raadsbrief en antwoorden op schriftelijke vragen. De situatie wordt in de lokale politiek vaak aangehaald als ongewenste leegstand in tijden van woningnood.

De Kinderhof is opgeknapt, precies 30 jaar nadat het speelpleintje voor kinderen in Oudwijk Noord werd aangelegd. Het buurtcomité SPON (Straatplezier Oudwijk Noord) organiseerde daarom een feestelijke opening. En heel bijzonder: Pluk van de Petteflet was met het kleine rode kraanwagentje aanwezig als special guest! Tijdens het feest waren er veel zelfgemaakte, attracties, het kenmerk van SPON. Het buurtje zaagt en timmert namelijk graag, liefst met creatief hergebruik van materialen. Het zorgde opnieuw voor veel plezier bij zowel kinderen als ouders. Het boek van Annie M.G. Schmidt (1911-1995) uit 1971 is overigens actueel: Pluk zoekt nog altijd naar een plek om te wonen, maar alle huizen zijn vol …

Zomervakantie vieren in je eigen straat? De bewoners van de Lindestraat in Oudwijk doen dat graag. Als ze toestemming krijgen, zal het voor het vijfde jaar op rij zijn. Het middendeel van de straat blijft dan drie weken lang autovrij van 3 tot 25 augustus. Zo ontstaat een speelparadijs voor kinderen, ouders én ouderen. Een Leefstraat heet dat officieel.

Kinderen spelen op straat
Vorig jaar zagen we al hoe de kinderen druk bezig waren met krijten en steppen, terwijl ouders gezellig aan tafel zaten midden op straat. “Buren schuiven makkelijk aan voor een praatje, kinderen kunnen er kleuren en knutselen”, vertelde initiatiefnemer Mariska Bakker destijds. “We hangen wat slingers op, maar kinderen spelen vooral met wat en wie er is. Zoals vroeger. Ook kinderen uit omliggende straten komen hier spelen, het is een buurtfeestje.”

Voorwaarden
Het afsluiten voor verkeer gaat in overleg met de gemeente. Die stelt stevige voorwaarden waaronder draagvlak in de buurt. Mariska legde uit hoe dat werkt: “Elk jaar halen we bij alle buren handtekeningen op en informeren we omliggende straten. We sluiten alleen het middendeel af, dat zijn slechts vier parkeerplaatsen. Fietsers kunnen er gewoon langs. Het helpt dat dit geen doorgaande straat meer is nadat de rijrichting vijf jaar geleden is omgedraaid. En stipt om 23:00 uur is iedereen weer binnen.”

Ook voor ouderen
Volgens Lies Bouwsma, die hier al bijna 40 jaar woont, is de zomerse Leefstraat niet alleen voor kinderen en hun ouders een paradijs. “Ik kijk er ook elk jaar naar uit! Zo gezellig, even naar buiten lopen, een praatje maken. Heerlijk om al die kinderen zo vrij te zien spelen. Ik ga er graag tussen zitten en wat handwerk doen. Ik vermaak me prima.”

Rijke traditie
De Lindestraat kent overigens een rijke traditie van straatplezier, want in 1921 werd de Buurtvereeniging Lindestraat opgericht. Op archieffoto’s van het 25-jarig lustrum is te zien dat er toen grote, kinderrijke (katholieke) gezinnen woonden en dat zaklopen een serieuze bezigheid was. Toen werd alles geregeld door een voornaam bestuur, tegenwoordig voldoet de straatapp en een paar enthousiaste ouders. Het plezier is er enkele generaties later niet minder om.

De Buurtvereeniging Lindestraat is opgericht in 1921 en viert in 1946 het 25-jarig bestaan met een groot straatfeest. Op de linkerfoto het oude bestuur (zittend) en het nieuwe bestuur (staand) voor het buurtvaandel. Foto’s: Het Utrechts Archief

Wil je graag de Matthäus Passion zingen in de Geertekerk? Dan biedt het koor Lamusa je een unieke kans. Ze zoekt voor haar lustrumproject 24 (tijdelijke) projectzangers om op 13 april volgend jaar het meesterwerk van Bach uit te voeren.

Hoog amateurniveau
De 24 vaste leden van Lamusa repeteren elke dinsdagavond in de monumentale aula van begraafplaats Kovelswade aan de Koningsweg. Volgens bestuurslid Nieske Vergunst zingen ze op hoog amateurniveau. “We zijn geen professionele zangers, maar zijn wel ambitieus. Je doet bij ons auditie, we verwachten dat je thuis oefent. Veel leden volgen ook zangles. Tijdens repetities werken we hard, maar mét heel veel lol. Een superfijne combinatie.”

Dubbel koor
Het koor heeft opvallend jonge leden, zo tussen de 20 en 40 jaar. De basis ligt in een zangworkshop in Frankrijk. Een aantal deelnemers besloot terug in Utrecht een koor op te richten, nu 20 jaar geleden. “Ons repertoire is zeer afwisselend: klassiek, jazz, barbershop of Top2000. We maken er vaak iets bijzonders van, zoals nu met de Matthäus Passion. Daarvoor willen we ons koor tijdelijk verdubbelen en samenwerken met een orkest. Wie zich zo jong voelt als wij en met dezelfde toewijding zingt, is als projectzanger van harte welkom. Graag contact via onze projectpagina.

Oost kent één wel heel bijzonder huisnummer: Biltstraat 113 B bis A. De woning staat te koop op funda (onder bod). De complexe combinatie van cijfers en letters zal niet de reden zijn, maar voor postbodes en bezorgers is het toch een puzzeltje. Typisch Utrecht ook, zo zo legde de vereniging Oud Utrecht in een artikel uit 1993 uit.

Elke wijk een letter
Tot eind 18de eeuw hadden huizen in de (binnen)stad geen nummer. Veel huizen hadden een eigennaam. Of iemand woonde ‘vlakbij herberg de Rode Leeuw, in het huis met de spitse torenpunt’. Dan wist je genoeg. In 1795 gaf de nieuwe Franse bezettingsmacht voor het eigen overzicht de acht wijken in de (binnen)stad een letter. Wijk C herinnert daar nog aan. In elke wijk kregen de huizen een doorlopend nummer, dus niet per straat. Bovenhuizen kregen ‘bis’ als toevoeging, het betekent ‘nog eens’ in het Frans. Dit is nog altijd een typisch Utrechts gebruik, de meeste gemeenten gebruiken hiervoor Romeinse cijfers.

Nieuw systeem
In 1879 wordt de nummering in de snel groeiende buitenwijken verfijnd. De nummering gaat voortaan per straat: even nummers links en oneven rechts, met nog altijd de toevoeging bis voor bovenhuizen. In 1891 gaat ook de binnenstad over op dit systeem. Na het splitsen van een huis, of het bebouwen van een leeg kavel, krijgt een nieuw adres er een letter bij. Adres 8A ligt dus tussen 8 en 10 en wie op 10B woont heeft buren op 10A en 12. Als zo’n woning ook een bovenhuis heeft (met eigen voordeur), krijgt dat de gebruikelijke toevoeging bis, bijvoorbeeld 17B bis. Zit er nóg een woning boven, dan volgt een extra letter: 17 B bis A.

Zo kun je de puzzel ‘Biltstraat 113B bis A’ dus oplossen.

Meer info over wijknamen en huisnummers in Utrecht via Oud Utrecht.

Ondanks de tropische hitte wordt er hard gewerkt in Sterrenwijk. De vrijwilligers van Stichting Present zijn volop bezig om de tuinen van oudere bewoners zomerklaar te maken. Onkruid wieden, overtollige stenen verwijderen, struiken snoeien en alles netjes schoonvegen; niets is te veel voor deze harde werkers. Wat een topactie!

Samen Aan de Slag
Stichting Present organiseert door het hele land honderden vrijwilligersdagen. Bedrijven, scholen en families kunnen zich inschrijven voor een klusdag. Dit is niet alleen goed voor teambuilding, maar ook een leuke manier om nieuwe steden of wijken te ontdekken. De stichting werkt vaak samen met buurtorganisaties zoals vandaag DOCK, Buurtteam, woningbouwcorporatie en wijkbureau. Deze organisaties kennen de bewoners goed en kunnen, naast het klussen, ook andere problemen oplossen. En het handige van klussen in Sterrenwijk: je krijgt de hele dag door updates over de kansen van Oranje op het EK van de lokale experts. Conclusie: we worden wel degelijk kampioen!

De historische damsluisbrug wordt in ere hersteld, evenals het gebied rondom de waterlinieforten Lunet I en II. Eind oktober zou de restauratie klaar zijn, echter gooit Stedin een kink in de kabel. Zij kan pas over een half jaar een gasleiding verplaatsen. Daarom heeft de gemeente besloten de werkzaamheden tot die tijd te staken en de opengebroken weg weer dicht te maken. Zie wijkbericht. Eind juni kan (auto)verkeer weer over de Koningsweg.

Houtense Vlakte
Met de bouw van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de 19de eeuw kon ook de stad Utrecht door ondiep water verdedigd worden (inundatie). Deze uitbreiding kende echter een zwakke schakel: het hoog gelegen zuidoosten van de stad, de Houtense Vlakte. Vier kleine forten, dicht opeen en gebouwd in de vorm van een halve maan (in het frans: lunet), de zogenoemde Lunetten, moesten daarom dit kwetsbare deel van de stad verdedigen. Zo beschermden de forten Lunet I en II de toegangsweg vanuit Bunnik/Zeist, de Koningsweg. Deze liep via de damsluisbrug over het verbindende kanaal tussen de twee fortgrachten. De naam damsluisbrug verwijst naar haar functie: in geval van dreiging kon het leger met de houten brugdelen het kanaal afsluiten en zo het omliggende gebied onder water zetten. Een ingenieus wapen!

Unesco werelderfgoed
In 1962 is de brug afgebroken en het kanaal gedempt om de drukker wordende Koningsweg recht te trekken. Toen in 2021 UNESCO de Nieuwe Hollandse Waterlinie uitriep tot werelderfgoed, kwam deze historie weer (letterlijk) boven water. Utrecht gaat de forten opknappen, evenals het gebied eromheen, inmiddels omgedoopt tot Lunettenpark. De twee fortgrachten worden de komende maanden weer verbonden en de ingenieuze damsluisbrug hersteld. Het oude fundament van de damsluisbrug bleek nog in goede staat en wordt hergebruikt. Na de werkzaamheden kun je dit militaire erfgoed in Oost wandelend en per kano (her)beleven.

Omleiding autoverkeer
Tijdens de werkzaamheden is de Koningsweg tussen tuincentrum Koningsdal en de Rijndijk afgesloten voor autoverkeer. Voetgangers en fietsers kunnen nog wel richting Bunnik. Woningen, Koningshof en Stadsjochies zijn per auto alleen bereikbaar vanuit de Laan van Maarschalkerweerd (Kampong). Meer info in het wijkbericht.