Auteursarchief: Oostkrant

Dure stoplichten

De Maliebaan heeft nieuwe stoplichten gekregen, de oude waren versleten. Voor de politie aanleiding om te kijken of ze ook doen wat ze moeten doen: de kruising veiliger maken. Afgelopen vrijdagochtend hield ze daarom een korte controle. Het resultaat: 26 boetes voor door rood fietsen (€120) en één voor door rood oversteken (€90). Plus vier boetes voor appen/bellen op de fiets (€160). Boetes worden nog verhoogd met €9 administratiekosten. Volgens wijkagent Rene Rogier zijn dat ‘best veel overtredingen in ruim een uur tijd’. Wat dat betreft werken de nieuwe stoplichten dus (nog) niet. De wijkagent waarschuwt dat er de komende tijd meer controles volgen. Opletten dus!

Functie elders
Overigens hangt aan de nieuwe stoplichten een prijskaartje van €75.000. Volgens planning worden ze in 2026 weer weggehaald, omdat de kruising na herinrichting stoplichtloos wordt. Op vragen vanuit de gemeenteraad gaf verantwoordelijk wethouder Schilderman aan dat er de laatste tijd te veel storingen waren, de oude stoplichten moesten weg. De reden om ondanks de aanstaande herinrichting tóch nieuwe stoplichten te plaatsen, is dat straks tijdens de werkzaamheden het verkeer op de kruising goed geregeld moet worden. Ze voegde er aan toe dat deze stoplichten daarna een functie elders krijgen in de stad.

Nieuwe stoplichten op de Maliebaan – *foto: Arnoud Wolff*

Nâchtegaolstraot

Volgens Tineke Schouten is Nâchtegaolstraot hét woord in de Utrechtse volkstaal, omdat je het zo lekker vet kan uitspreken. Vooral door alle A-tjes. Niet voor niets rijgt haar beroemde typetje Lenie uit de Takkestraat zoveel mogelijk woorden met een A aaneen. Vormgever en geboren Utrechter Joost Gijzel hoorde Tineke dat uitleggen in het tv-programma Bla Bla Bla met Schaap, en bedacht: laten we dit culturele erfgoed in ere houden. En zo mocht hij vandaag, samen met kenner van de Uteregse vollekstaol Koos Marsman (alter ego van Ton van den Berg), een straatnaambordje met Uteregse taaltoets op de hoek Nachtegaalstraat – Schoolstraat onthullen.

Uteregs volgens Koos
Koos legt uit dat de naam op het bordje in correct Uteregs is geschreven: “Het dakje bovenop de eerste alleenstaande klinker A in ‘Nacht’ geeft aan dat het een scherpe A is. Waar twee A’s achter elkaar staan, zoals in ‘gaal’ en ‘straat’ verandert dat in AO. Het Uteregs vormt deze klank namelijk achter in de mondholte en is meer gesloten. Je hoort dan gaol en straot. Overigens wil een échte Uteregter natuurlijk wonen op nr 88 (âchentâchtig).” Bekijk en luister hoe Koos Nâchtegaolstraot uitspreekt.

Nachtegaalstraat
De Nachtegaalsteeg wordt al in zeventiende-eeuwse bronnen genoemd als verbinding tussen de Wittevrouwenpoort en de in 1637 aangelegde Maliebaan. Het landelijke weggetje dankte zijn naam aan ‘dat gevogelte die sig in de maant mei en juni laat horen’. Op de hoek met de huidige Kerkstraat stond ook een herberg met de naam ‘De Nachtegaaltjens’.

In 1869 werd de naam Nachtegaalsteeg gewijzigd in Nachtegaalstraat, het verkeer was in de groeiende stad toen al sterk toegenomen. Onder de zogenoemde rooilijn-verordening werd de Nachtegaalstraat in 1913 met 20 meter verbreed, met sloop van de herberg als gevolg. Op de archieffoto uit maart 1912, vlak voor de sloop, is de herberg nog te zien: het pand met de witte zijgevel aan het eind van de straat.

Vollekstaolkenner Koos Marsman en initiatiefnemer Joost Gijzel – *foto: Arnoud Wolff*

Nachtegaalstraat in 1912 – Het Utrechts Archief

Café-Theater in Oost

Je zit in een restaurant en plots wordt je tafel een podium en blijkt die luidruchtige stamgast een acteur. Niets is meer wat het lijkt! Welkom bij het jaarlijkse Café-Theaterfestival. In het lange weekend van do 29 feb t/m zo 03 maart worden Utrechtse horecazaken decor van korte voorstellingen van doorgaans jonge makers. Toneel, dans, muziek, mime, acrobatiek, spoken word … alle eigentijdse podiumkunsten komen aan bod. De artiesten bewegen zich door de zaak, tot grote verrassing van het publiek. Zelfs de barman en serveerder hebben een (bij)rol. Het is de filosofie van het festival: breng artiesten in contact met een nieuw publiek van verschillende leeftijden en achtergronden. Tijdens dit festival spelen ze niet vóór de mensen, maar mét.

Theater in Oost
In Oost zitten twee zaken in het ‘complot’: Restaurant Buurten aan de Burgemeester Reigerstraat en Café Mint in De Wilg. Buurten heet het gezelschap ISNESS welkom, een combinatie van muziek en dans. De performers gaan op zoek naar het innerlijke kind en laten je de waarde zien van verbinding. In Café Mint, de nieuwe horecazaak in De Wilg, geeft het duo de Twee Tonen een optreden met maskers: een eenzame weduwnaar stapt in de wereld van dating. Aangrijpend, maar met humor.

Programma
Donderdag 29 feb t/m zondag 03 maart
Meerdere voorstellingen gedurende de dag.
Voor speeltijden zie ISNESS in Buurten en Twee Tonen in Café Mint

De Twee Tonen repeteren in Café Mint in De Wilg

Podcast over Trui van Lier

Met vindingrijkheid en vooral grote moed wist ze 150 Joodse kindjes veilig door de oorlog te loodsen: Trui van Lier (1914-2002), verzetsvrouw en oprichter van de crèche Kindjeshaven nabij het Wilhelminapark. Zou jij durven wat Trui deed? In hun eerste podcast onderzoeken de studenten journalistiek Naomi Goldenberg en Noa Meerwijk deze spannende vraag. Een spiritual journey, zoals ze het zelf noemen. Ze bladeren door oude fotoalbums, ontmoeten familie van Trui, spreken met onderzoeker en biograaf Jim Terlingen, en bezoeken het pand aan de Prins Hendriklaan. Trui van Lier: twee stemmen, één verhaal. Beluister de podcast op Spotify.

Over Kindjeshaven
Het gezin Trui van Lier woonde op de Willem de Zwijgerstraat, vlakbij het Wilhelminapark. Al in de jaren 30 boden ze onderdak aan gevluchte Duitse joden. Trui hoorde van hen dat in Duitsland kleine kinderen van opgepakte joodse gezinnen aan hun lot werden overgelaten. Daarom opende ze direct in het eerste oorlogsjaar een kinderopvang in een pand aan de Prins Hendriklaan, een straat verderop. Stapsgewijs vangt ze steeds meer joodse kinderen op. Gevaarlijk, want in de buurt wemelt het van de NSB-ers en ingekwartierde Duitsers. Het vergt een goede organisatie, vlotte babbel en veel moed om de opvang al die jaren open te houden. Lees hier het hele verhaal van Kindjeshaven.

Noa en Naomi voor het Kindjeshavenpand waarin nu een ijssalon zit – *Foto: Mia Nguyen*

Treintje gaat viraal!

Het wintertreintje in de etalage van Langerak IJzerwaren is een ware publiekstrekker, elke winter weer. Maar het afvoeren blijkt pas écht wereldnieuws! Een videofragment op onze social media van 20 seconden, waarop niet meer te zien is dan Willem Langerak die met twee makkers de treinbaan een bestelbus inschuift, is door een half miljoen (!) mensen bekeken. Voor een oldskool papieren wijkkrant een onbegrijpelijk aantal.

Compliment uit Amerika
Oost telt 30.000 inwoners, hier weten we van de blauwe winkelpui en het treintje dat er rondjes rijdt. We denken wellicht: ah, zo ziet de spoorbaan er dus van binnen uit. Maar al die kijkers buiten Oost? Willem kreeg zelfs complimenten van ene Carlos uit San Antonio, USA: ‘What a wonderful layout.‘ Liefhebbers van modelspoor zitten natuurlijk over de hele wereld. Of past het filmpje in de populaire categorie: Let op, dit gaat mis? Dat de spoorbaan uit hun handen valt, iemand er dwars doorheen loopt, of dat de vrachtwagen aan het eind van het fragment de deur van de bus eraf rijdt … Social media blijft een ondoorgrondelijk fenomeen. Willem heeft er zelf weinig mee en vat het geamuseerd maar vooral nuchter samen: ‘Waanzin!’

Bekijk het fragment op facebook of instagram.

Huize Tintle

Huize Tintle heeft drie kelders die al tijden afgesloten zijn. Twee jaar geleden kwam er een klusjesman langs die een van de kelderdeuren openmaakte. Er kwamen nóg een deur en een luik naar de kruipruimte tevoorschijn. De huisgenoten konden even rondsnuffelen in een nog onontdekt deel van hun huis, spannend! Ze vonden een oud broodtrommeltje en een fles mineraalwater uit 1985 met de merknaam Tintle.

Mysterie
“Misschien een vergeten lunch van een bouwvakker?”, vroeg bewoner Joren Bassant zich af. In een poging meer over de mysterieuze vondst te weten te komen, speurde hij het hele internet af. Over het merk Tintle was echter niks te vinden! Wie het heeft achtergelaten blijft een mysterie. Wel neemt het huis de merknaam over, het is nu de basis van het huislogo. De bewoners dragen Tintle-truien en logostickers zijn besteld. De fles wordt als een relikwie bewaard in een op-maat-gemaakt kastje achter een ruit. Plan is om een grote vitrine te maken die een prominente plek krijgt in de woonkamer. Tintle zit voorgoed in het huis-dna.

Huize Geep

Tegenover het pand van de HKU staat Huize Geepenbak, in de volksmond ook wel Huize Geep genoemd. Geep is een vis, geliefd onder zeesportvissers. Maar waarom draagt een studentenhuis de naam van deze straalvinnige vis uit de familie der Belonidae?

Domme grap
“Mensen snappen het vaak niet”, bevestigt bewoner Julia van Blaaderen. Huisoudste Taj Orfahly woont al bijna zes jaar in het studentenhuis en heeft het ontstaan van de huisnaam meegemaakt. Hij omschrijft het als een domme grap. “Tijdens de lockdown vier jaar geleden hadden we weinig anders te doen dan lachen om domme dingen. Zoals een grappig filmpje in de groepsapp over een man die een vis ving, een geep. Die ongein noemden we voortaan een geepenbak.” Het woord heeft zich inmiddels diep in het huisvocabulaire gevestigd: “Als we iemands naam niet weten, noemen we hem Geep. Het is ook niet vreemd om te horen: ik nodig vanavond wat Geepen uit, oké?”

Huize Mand

De posters, stickers en stempels maken het onmisbaar als je binnenkomt: welkom in Huize Mand! In comfortabele joggingpakken met het huislogo erop geprint zitten de huisgenoten samen op de bank. De winkelmandjes als lampenkappen zie je vanaf de straat al hangen, onder de grote banner met het huislogo. Waarom deze obsessie met manden?

Iconische lampenkap
Drie jaar geleden vergat een huisgenoot om een winkelmandje terug te zetten en nam het toen maar mee naar huis. Hij begon een trend: nu zijn er in het huis wel zo’n 20 mandjes te vinden. “We gebruiken ze voor van alles”, vertelt Pien Bonewit. Een bak voor de vuile vaat, een wasmand, en dus de iconische lampenkap. Het kon bijna niet anders dan het huis ernaar te vernoemen. Huize mand heeft een sterke identiteit en de huisgenoten zijn er duidelijk trots op. De naam is wel echt gevestigd. “Nee, die naam gaat niet gauw weer veranderen”, lachen de huisgenoten.

Huize Bertus Beer

De vijftien bewoners van Huize Bertus Beer vormen een hechte familie. Ze eten elke avond samen aan een grote tafel en ondernemen van alles. De huisnaam dragen ze met trots en staat ook in koeienletters boven de voordeur. Huisgenoten noemen zich ‘beren’. In de kast liggen grote knuffelberen en op de muur in de woonkamer is een enorme beer geschilderd. Maar, waarom?

Fanatieke zoektocht
“Dat weet niemand”, vertelt oud-beer Nina Bolhuis eerlijk. Wat volgt is een fanatieke zoektocht: huisarchieven worden doorgespit, steeds oudere bewoners worden geraadpleegd. Meerdere theorieën komen boven water. Het zou vernoemd zijn naar een echte man: ‘Ingenieur Bertus Beer’. “Dat hij echt bestaan heeft, heb ik een hard hoofd in”, vertelt oud-beer Chris van der Heijden. Het is duidelijk een acroniem van ‘IBB’. Of is de naam soms afgeleid van Bert’s Bierhuis aan de Twijnstraat, lange tijd de stamkroeg van de beren?

Mysterie
“Zeker niet”, zegt Colijn van Noort, huisoudste in de jaren 80. “Al lang vóór de opening van die kroeg heette het huis al zo. Het kwam destijds ook ter sprake op de reünie van bewoners uit jaren 70, en zelfs die konden het zich niet herinneren.” Hoogstwaarschijnlijk heeft dit huis dus al sinds de allereerste bewoners deze naam. De beren zijn vastbesloten om het mysterie hoe dan ook te ontrafelen.

Ode aan Do Schat

Een emotioneel weerzien in verzorgingshuis Swellengrebel. Zo’n 45 voormalige werknemers van Marokkaanse afkomst brachten een eerbetoon aan hun oude baas Do Schat. Do, vernoemd naar zijn vader die in 1923 de bakkerij Do Schat opgerichtte, bouwde samen met zijn broers John en Arnold de zaak in de Braamstraat uit tot een keten van twintig bakkerswinkels op het hoogtepunt in de jaren 80. Do Schat was een begrip in Oost en in de rest van de stad. En niet alleen vanwege het voedzame brood (Allinson volkoren!): de ondernemer had vooral een groot sociaal hart. En dat bleken deze oud-werknemers uit de jaren 60 en 70 niet vergeten. “Uw familie heeft de zorg voor het personeel altijd vooropgesteld, iets waarvoor wij u diep dankbaar zijn”, zo spraken zij met grote ontroering tot de oud-ondernemer.

Brood op de plank
Do Schat woonde met zijn vrouw Corry jarenlang in de Krommerijnwijk, maar wordt vanwege zijn dementie nu verzorgd in Swellengrebel. Ondanks zijn gevorderde leeftijd (93) en broze gezondheid doorvoelde hij de mooie woorden van dank die werden uitgesproken. Zo benadrukten de oud-medewerkers de kansen die de bakkerij hun destijds had geboden. “U was op zoek naar medewerkers om brood te bakken, wij zochten brood op de plank. En we kregen meer dan dat: Do Schat bleek een tweede thuis.” Na alle mooie woorden haalden de oud-medewerkers in bijzijn van hun eigen zonen nog vele warme herinneringen op aan de tijd in de bakkerij. Met dank aan organisator Marzouk Zarioh.

Lees hier de hele toespraak.
Meer over de historie van Do Schat.