Categoriearchief: cultuur

Avontuur in de Moestuin

Hij stapt uit de gele pipowagen, kijkt uit over de witte, besneeuwde wereld en daalt dan heel voorzichtig het trapje af … zo gaat de hoofdpersoon op avontuur in het fantasieboek De Moestuin. Schrijver Jules Groenendaal werkt al 20 jaar als vrijwilliger bij De Moestuin, de tuinderij annex zorgboerderij met groene winkel en biologische horeca aan de Laan van Maarschalkerweerd (naast Kampong). In het boek vertelt hij over het leven op de boerderij, waar in al die jaren honderden mensen zichzelf opnieuw hebben kunnen ontdekken. Brigida Almeida, van het vrolijke kaartenwinkeltje Brigida op de Jan van Scorelstraat, maakte de prachtige illustraties. In het boek noemt Jules haar liefkozend De Tekenares met wie de hoofdpersoon vele gesprekken voert.

Sociale oogst
Stichting De Moestuin is ruim 20 jaar geleden van start gegaan, een initiatief van Pieter Jagtman. Hij wilde biologisch tuinieren combineren met zorg. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, psychische beperkingen of een burnout, kunnen door te werken op de tuin in alle rust weer opbloeien. Sociale oogst noemt hij dat. Jules, die vanwege een burnout moest stoppen als leraar aan de Sociale Academie, is vrijwilliger van het eerste uur. “We begonnen met één kas, een oude schuur en een schaftkeet. Nu werken hier bijna 100 mensen onder deskundige begeleiding van (zorg)professionals.”

De natuur eist veel
In het boek leert de hoofdpersoon de mogelijkheden en beperkingen van zijn lichaam kennen. Daarmee kan hij de fysieke wereld ervaren, een avontuur dat Jules op De Moestuin zelf heeft beleefd. “Ik had altijd veel kennis in mijn hoofd en doceerde dat graag. Hier leer je bijvoorbeeld dat het koud is als je in de vroege ochtend moet schoffelen. Of dat je armen zwaar worden als je groente en fruit wast. Op een tuin eist de natuur veel van je: rijpe tomaten moeten nu eenmaal geplukt worden, ook als je er geen zin in hebt. Allemaal realiteiten waar je niet omheen kunt.”

Weer tot leven komen
“Ook ontdekte ik hoe belangrijk het is om écht contact te maken met mensen als je iets voor elkaar wil krijgen. In deze groene omgeving kun je dat leren. Zo raak je tijdens het schoffelen van de tuinen of het wassen van de sla makkelijker in gesprek dan in de spreekkamer van een therapeut. Minder tijdsdruk, meer ruimte om ook níks te zeggen als iemand even geen ‘gedoe’ aan zijn hoofd wil. Want je blijft samen in alle stilte lekker doorwerken. Zo kom je hier in je eigen tempo – net als alle gewassen en bloemen – weer tot leven. Daarin schuilt, naast de fysieke realiteit, ook de poëzie van een tuin. Mij heeft het goed gedaan en met dit boek wil ik dat avontuur graag delen met lezers en bezoekers van De Moestuin.”

Het boek is vanaf zaterdag 30 september te koop bij Brigida en in de winkel van De Moestuin voor €17,50.

Jules Groenendaal, schrijver van het boek De Moestuin. Foto: Arnoud Wolff

Kunstwerk in ere hersteld

Het ‘Meisje Met Bloemen’ staat weer fier overeind. Het beeld was in de nacht van 14 augustus met bruut geweld omver getrokken door vandalen – daders onbekend – tot groot verdriet van de jonge ontwerper Filien van Binsbergen. Maar beeldhouwer Amiran Djanashvilien en schilder Jeroen Hermkens, beiden betrokken bij de beeldenexpositie Ruim Baan, hebben het beeld hersteld en weer op de sokkel gezet. Beproefd, maar niet gebroken!

Hevig geschrokken
Direct na het vandalisme reageerde Filien ontdaan: “Elke keer als ik over de Maliesingel fietste keek ik even naar het beeld, ze stond daar zo mooi! Tót de dag waarop het beeld verdwenen leek. Ik schrok, en toen ik dichterbij kwam zag ik dat het beeld in twee delen op de grond lag. Vreselijk! Mijn vader kwam gelijk om het beeld veilig te stellen. Kapot is een ding, diefstal zou helemaal vreselijk zijn. Nu staat het bij ons thuis, een beetje treurig. Hopelijk kan het gemaakt worden.”

Bloemen zijn vrijheid
Het ‘Meisje met bloemen’ werd dit voorjaar door het publiek verkozen als mooiste beeld binnen het thema Verzet, een referentie aan de rol van de Maliebaan in de oorlog. Als prijs maakte beeldhouwer Amiran Djanashvili er een levensgrote versie van voor de beeldenexpositie op de Maliebaan. Het beeld betekent veel voor Filien: “Vrijheid en verzet zijn nauw verbonden. Voor mij betekenen bloemen vrijheid, ze groeien overal en altijd, zelfs in de schaduw. Ze zijn vooral altijd zichzelf. Daarom had ik dit meisje bedacht met een bos bloemen in haar hand. Met wapperende haren, want ook wind geeft gevoel van vrijheid.”

Geen dronkenmans actie
Ook Mariëtte Graafland van het organiserende Ruim Baan voor de Kunst kan het nog steeds niet geloven. “We vinden dit vandalisme onbegrijpelijk, het gaat om kunstwerken die door kinderen zijn ontworpen en door Utrechtse kunstenaars zijn uitvergroot. Amiran zei toen al dat dit niet zomaar een dronkenmans actie is, het materiaal is daarvoor te sterk. Het was echt met bruut geweld gesloopt. Gelukkig staat het meisje weer te stralen op de Maliebaan.”

De beeldenexpositie ‘Ruim Baan voor de Kunst’ loopt to eind september. Meer info over de beelden, deelnemende scholen, kunstenaars en het programma vind je op de website van Ruim Baan.

Beeldhouwer Amiran Djanashvilien en schilder Jeroen Hermkens naast het herstelde beeld – foto: Arnoud Wolff
De terrasstoel vervangt (tijdelijk) het beschadigde beeld ‘Meisje met bloemen’, de maakster Filien kijkt op de achtergrond mistroostig toe – Foto: Arnoud Wolff

Fantasie in Oudwijk

Met een grote glimlach wijst Tom Rijpert bij de Bruna naar de poster van zijn boek De zeven Sleutels. Geschreven in, zoals hij zelf zegt, ‘zijn lieve huisje’ in de Bloemstraat, Oudwijk. “Wanneer ik tussen het schrijven door met m’n dochtertjes een wandeltje maakte door de Nachtegaalstraat, zeiden ze bij de Bruna: pap, misschien komt jouw boek ook hier te liggen. Nou, die kans was klein, maar ze kregen gelijk: het boek is er te koop, hun fantasie werd werkelijkheid!”

Avonturenboek voor jong én oud
In het dagelijks leven maakt Tom reclamefilmpjes. Met schrijven begon hij pas in de coronatijd. “Ik had toen meer tijd én ideeën. Ik hou van fantasierijke avonturenboeken zoals Harry Potter, dus dat had ik voor ogen: een kinderboek dat ook volwassenen die nog gevoelig zijn voor fantasie graag lezen. Dat lijkt gelukt, als ik de recensies lees. Het schrijven van het boek was een avontuur op zich. Je betreedt een hele nieuwe wereld met uitgevers, boekpresentaties en interviews, ver voorbij mijn eigen fantasie.”

Buurt leeft mee
“Wat ik erg leuk vind: mijn buurtje leeft mee. Zo meldden mijn buurvrouwen enthousiast dat ze het boek gekocht hadden. En ook de Bruna is enthousiast dat ze een boek van een buurtgenoot op het schap hebben liggen. Mijn dochters lopen nu steeds naar binnen om te kijken of de stapel boeken slinkt, ze volgen de verkoop op de voet. Die verloopt overigens goed, want de tweede druk is al aangekondigd.”

De Zeven Sleutels is een tweeluik. Het eerste deel ‘Het pad van de Roverkoning’ krijgt later dit jaar een vervolg. Het boek is verkrijgbaar bij Bruna en andere (online) boekhandels.

Ruim Baan voor de Kunst

Burgemeester Sharon Dijksma opende 2 juli de beeldenexpositie Ruim Baan voor de Kunst op de Maliebaan. Vanaf nu kun je de veertien levensgrote beelden bekijken die zijn gemaakt door Utrechtse kunstenaars in samenwerking met leerlingen van Utrechtse scholen. De expositie loopt tot eind september. Een extra reden deze zomer voor een groen ommetje over de Maliebaan!

Hoe zien kinderen de Maliebaan?
Ruim Baan voor de Kunst is een initiatief van Stichting De Maliebaan. Zij wil elke twee jaar kunstenaars een opdracht geven om te onderzoeken hoe de Maliebaan kan bijdragen aan (nog) meer ontmoeting en verbinding in de stad. Deze eerste editie was de vraag: hoe zien de kinderen van Utrecht de Maliebaan? Met die vraag zijn zes kunstenaars met zes Utrechtse scholen aan de slag gegaan. Leerlingen bezochten de Maliebaan en kwamen tot zes thema’s die kenmerkend zijn voor dit stadspark, zoals groen, historie en bewegen. In een maand tijd hebben ze samen een collectie van 70 kunstwerken gemaakt, een knappe prestatie!

Container vol kunst
In de maanden april en mei waren deze kunstwerken te zien in de witte, glazen container bij de kruising met de Burgemeester Reigerstraat. Kijkers mochten via QR-codes stemmen welke 12 kunstwerken ook als een levensgroot beeld op de Maliebaan zouden worden geplaatst. De deelnemende kunstenaars Marian Genet en Eline Janssens hebben daar nog twee eigen beelden aan toegevoegd, respectievelijk de ‘Verbinding’ en de ‘Ontmoeting’. De leerlingen hebben vervolgens met hulp van Bart Rutten van het Centraal Museum en Nicole Kuppens van het Spoorwegmuseum met deze 14 beelden een buitenexpositie ingericht. De expositie opent officieel op 2 juli en sluit feestelijk af op 24 september.

Programma RUIM BAAN
14 april: plaatsing expositieruimte;
15 april: stemmen via QR-codes begint;
17 april: officiële opening samen met leerlingen;
08 mei: bekendmaking 12 levensgrote beelden;
02 juli: plaatsing 12 levensgrote beelden;
02 juli: officiële opening buitenexpositie;
24 september: feestelijke afsluiting.
Tussendoor zijn er educatieve programma’s, workshops en excursies.

Meer info op www.ruimbaan.info

Deelnemende kunstenaars en scholen:
Amiran Djanashvili – Utrechts Stedelijk Gymnasium
Marian Genet – STIP (Voortgezet Speciaal Onderwijs)
Jeroen Hermkens – Vrije School Maliebaan
Eline Janssens – Van Asch van Wijkschool
John Noy – Agatha Snellenschool
Emilio Timp – Globe College (VMBO)

De pop-up expositieruimte van RUIM BAAN op de Maliebaan trok veel bekijks
De deelnemende kunstenaars
De levensgrote ‘Hond Ontmoet Vlinder’ van Guus
Kunstenaar John Noy en leerling Guus met zijn beeld

Magisch strakke hand

Met sierlijke letters schildert Dirk Gentenaar De Boze Heks op de minibieb. Ook dit boekenkastje in de Msgr van de Wetering draagt nu de handtekening van de meester, net zoals de vele voordeuren in Oost die Dirk van familienamen en huisnummers heeft voorzien.

Oei oei oei
De minibieb is van Jens Kraan, een ode aan zijn tante, schrijfster Hanna Kraan (1946-2011). Zij schreef meer dan 80 magische verhalen over een altijd mopperende heks die met haar toverspreuken de boel in het bos in de war schopt. Tot wanhoop van de bosbewoners als de haas, de merel, de eigenwijze egel en de uil die zo mooi kan dichten. Jens: “Het ontbrak het boekenkastje nog aan een ‘uithangbord’ en daar is dankzij Dirk’s schilderskunsten in voorzien. En nu maar hopen dat de Boze Heks het ook mooi vindt, want anders, oei oei oei …”

☎️ Dirk Gentenaar 06-54388974

Sterrenkoor

Het Sterrenkoor bestaat 15 jaar en viert dat op vrijdag 23 juni met een jubileumconcert in de Wilhelminakerk. Het belooft een feestelijke (meezing)avond te worden vol smartlappen en popsongs. Elke vrijdag repeteert het koor in buurthuis Sterrenzicht onder de enthousiaste leiding van Nico Horstink, sinds jaar en dag de vaste dirigent en pianist. Het vrolijke gezelschap bestaat nu uit 30 dames, maar ook heren zijn van harte welkom om mee te ‘bassen’. Plezier staat voorop en iedereen is welkom om mee te zingen, ook wie (nog) geen nachtegaal is. Dat geldt voor de zangers en op 23 juni óók voor het publiek!

[i] Vrijdag 23 juni, aanvang 20:00 uur
Wilhelminakerk, Hobbemastraat 35
Toegang: € 6,- per persoon
Kaartverkoop start om 19:30 uur
Informatie: anneke-kok@xs4all.nl

Fotoboek vol muurkunst

Joost van Waert uit de Krommerijnwijk maakte een vuistdik fotoboek met meer dan 800 muurschilderingen, wandreliëfs, gevelstenen en tegeltableaus in onze stad. Inmiddels de derde editie, want ja, elke dag komt er wel wat moois bij. Oost is ruim bedeeld met zo’n 125 werken, 30 meer dan in de vorige editie. Hij reikte het eerste exemplaar uit aan de Utrechtse kunstenaar Jan Is De Man (Niet Zeuren Maar Kleuren) bij diens replica van het Rietveld-Schröderhuis aan de Jutfaseweg.

Muurkunst maakt iedereen blij
Onze buurtgenoot heeft er een hele klus aan om alle muurkunst te spotten, uit te zoeken en te indexeren: “Ik fiets en wandel veel door de stad en maak onderweg foto’s als ik bijvoorbeeld een mooie schildering of gevelsteen zie. Vanaf 2019 ben ik gaan uitzoeken wie al die makers zijn. Ik kwam op veel plekken waar ik nog nooit was geweest, met veel leuke contacten met schilders en bewoners. Iedereen wordt blij van muurkunst, daarom wil ik in dit boek graag laten zien hoeveel moois er in de stad is. Het is een echt kijkboek met veel foto’s en niet teveel tekst.”

Zwarte moerbei
Wat zijn z’n favorieten? “Een leuke muurschildering vind ik de ‘herkauwende koeien’ op een zijmuur op de hoek Beukstraat en Oudwijkerdwarsstraat in Oudwijk. Echt zo’n tafereel waar je elke dag langs fietst en het pas ziet als iemand je er op wijst. Sommige muurkunst kun je niet missen, zoals ‘Het Dopplereffect’ op de Burgemeester Reigerstraat, een huizenhoog werk. Maar soms valt je oog op een ingetogen gevelsteen, zoals die van Koningslaan 93 aan het Wilhelminapark: ‘zwarte moerbei als recept tegen slangenbeten’, een grapje van de bewoner, huisarts Fischer.”

Muurkunstboek met o.a. de Herkauwende Koeien (Beukstraat, p168)

Ode aan een Stad

Tara van Utrecht dacht in de jaren 90, na een hectisch leven als journalist, een rustiger leven te vinden in het verre Nieuw Zeeland. Maar ze keerde na negen jaar terug naar de stad waar ze is geboren en getogen. Ze schreef zelfs een liefdesverklaring met de titel ‘Ode aan de Stad’, een van de 30 gedichten die vanaf 6 mei als expositie in Bibliotheek Neude zijn te zien.

Gedichten met levenslessen
“Na terugkomst zwierf ik veel door de stad. Vooral de 330 lantarenconsolen langs de grachten maakten iets in me los. Consolen zijn kraagstenen in de kademuren waarop de oude lantarens rusten, met afbeeldingen uit de Griekse en Romeinse mythologie. Heel inspirerend! Het begon in mijn hoofd gewoon te ratelen, zoveel ideeën kwamen eruit. Ik heb al die gebeeldhouwde kunstwerkjes gefotografeerd en er gedichten bij geschreven. Die zijn te zien op de expositie. Eigenlijk vertel ik met de serie gedichten welke lessen ik tijdens mijn reis, mijn eigen Odyssee, heb geleerd.”

Expositie ‘Ode aan de Stad
Bibliotheek Neude 2de etage
6 mei – 1 juni
Toegang gratis
Meer info over Tara op haar website.

Tara van Utrecht in de tuin van haar hofjeswoning in Oudwijk-Noord. Naast haar staat De Steenwerper, een van de 30 gedichten die in expositie ‘Ode aan de Stad’ zijn te zien in Bibliotheek Neude.
foto: Arnoud Wolff

Gegrond op het fort

Achter het FC Utrecht stadion in de Galgenwaard ligt verscholen in het groen het oude fort Lunet I, een restant van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort diende samen met drie naastgelegen forten de hooggelegen en dus kwetsbare Houtense Vlakte te beschermen ingeval de oostkant van de stad onder water gezet zou worden om de vijand buiten de deur te houden. De waterlinie bestaat niet meer, de forten hebben andere functies gekregen. Op Lunet I ontplooit werkt het jonge collectief Grounded aan een duurzame toekomst.

Grounded
Maarten Klop is initiatiefnemer van Grounded: “We vormen een collectief van bijna 300 veelal jonge Utrechters die zich inzetten voor een gezonde, leefbare regio. Onze missie begon met een duurzaam festival in 2021 op het fort. Op deze historische, groene plek mogen we van de gemeente de komende tijd evenementen en workshops organiseren rondom thema’s voedsel, educatie en kunst. Tijdens mijn studie leerde ik over de urgentie en gevolgen van klimaatverandering. Vanuit deze plek kunnen we werken aan de oplossingen. Via evenementen komen we met elkaar in contact. Vervolgens gaan we aan de slag, bijvoorbeeld door biologische tuinders in de regio te helpen, markten te organiseren of zelf moestuinbakken in te zaaien. We willen tuinders en bewoners met elkaar in contact brengen. De lokale kringloop herstellen. Minder tussenhandel maakt voedsel ook goedkoper, belangrijk, zeker in deze dure tijd. De talenten en energie binnen ons collectief zetten we daarvoor in.”

Het Lunettenpark
Het Lunettenpark omvat het gebied aan beide kanten van de Koningsweg voorbij de Waterlinieweg. Verscholen in het groen vind je daar Scouting Utrecht, de stadslandbouwers van Koningshof, het restaurant De Stadsjochies en de twee waterlinieforten. Lunet I huisvest kinderopvang Ludens en het duurzaamheidscollectief Grounded. In Lunet II zit o.a. het atelier van Esther Vijftigschild. Samen brengen ze het Lunettenpark tot leven met evenementen zoals het Winterfestival.

Initiatiefnemer van Grounded op fort Lunet I, Maarten Klop – foto Arnoud Wolff
Het Lunettenpark omvat het lichtgroene gebied

Historische kijk op ’t Wijk

Het Volksbuurtmuseum neemt je mee naar het leven in het oude Sterrenwijk. Bewoners noemen hun volksbuurtje liefkozend ’t Wijk. Met weemoed denken ze terug aan hun oude witte huizen (Het Witte Dorp) die in de jaren 70 zijn gesloopt om plaats te maken voor nieuwsbouw rond het Keerkringplein. Het leven in ’t Wijk was niet makkelijk: grote gezinnen, veel armoede, maar ook grote saamhorigheid en gezelligheid op straat. Daarover heeft het museum de tentoonstelling ‘Een Kijk Op ’t Wijk’ ingericht met oude foto’s, anekdotes en zelfs een huiskamer uit die tijd.

Oude beelden
Archiefbeelden uit de jaren 70, die ook te zien zijn op de tentoonstelling, geven een mooi inkijkje in het leven destijds in Sterrenwijk. De opnames zijn van vlak voor de sloop. Bekijk ze hier.

De tentoonstelling ‘Kijk Op Het Wijk’
Van 13 oktober t/m 5 maart 2023.
Open: di t/m zo 11:00 – 17:00 uur
Toegang: €6,= (kinderen t/m 12 jaar gratis)
Adres: Waterstraat 27 (Wijk C)

Een oud interieur met uitzicht op het Witte Dorp
Het Witte Dorp vlak voor de sloop in 1974 – Het Utrechts Archief