Oud-politieman Peter Gieling was diender op straat in het Oost van de jaren 70 en 80. Dat waren roerige tijden! Het buurtje rondom de Maliestraat was tot 1986 een levendige (en soms dodelijke) tippelzone, de Oudwijker Boys terroriseerden het buurthuis van Oudwijk (nu Podium Oost) en de hooligans van FC Utrecht werden gevreesd tot ver buiten de stad. Peter is geboren in Wijk C en opgegroeid in Oudwijk, hij kende zijn pappenheimers als geen ander en behield de rust in alle hectiek. Toch zijn er droeve misdaadzaken die hem tot op de dag van vandaag – lang na zijn pensionering – nog altijd raken. Politieman ben je voor het leven.
Oost aan het woord Verhalen maken de buurt, daarom laten we Oost graag aan het woord! In de nieuwe serie podcasts gaan presentator Karin van den Boogaert en sidekick Arnoud Wolff met microfoons de wijk in. De eerste vijf podcasts staan online: wijkagent René Rogier, de krakers van Huize Pluk, stamkroeg Jan Primus, de Moving Gallery en Hoeren, Bendes & Hooligans in Oost. Je kunt deze en oudere podcasts beluisteren via onze podcastpagina en de Spotify playlist Oostkrant.
In gesprek met oud-politieman Peter Gieling – foto: Arnoud Wolff
In Oost, met name op de Maliebaan en rond het Wilhelminapark, was de bezetter in de oorlogsjaren 1940-45 nadrukkelijk aanwezig met meerdere nazi en NSB hoofdkwartieren. Ondanks deze grauwsluier (of juist daarom) bloeide in onze wijk ook het verzet, met een levensgevaarlijk kat- en-muisspel tussen goed & kwaad. Nu, in 2025, vieren we 80 jaar vrijheid met een vol programma, zie hieronder.
3 en 4 mei | Maliebaan Monologen Theatergezelschap Aluin brengt in het weekend van 3 en 4 mei de strijd tussen bezetter en verzet op de Maliebaan in de jaren 1940-45 weer tot leven met een doorlopende voorstelling in het Spoorwegmuseum. Meer info en tickets Verhalen over de Maliebaan in 1940-45
4 mei | Open Joodse Huizendag Onderzoeker Jim Terlingen vertelt het fascinerende verhaal over Trui van Lier en haar crèche Kindjeshaven aan de Prins Hendriklaan. Tijden: 11:00 uur en 12:00 uur Meer info: Open Joodse Huizen Utrecht
5 mei | Intocht oude Jeeps en legervoertuigen Een bonte stoet van oude jeeps en legervoertuigen vertrekt vanaf de Berekuil richting het stadhuis, net als op de dag van bevrijding, 7 mei 1945. Vanaf 09:00 uur bij de Berekuil / Biltstraat Meer info
7 mei | Kranslegging Rosariumdrama In de ochtend van 7 mei, enkele uren voordat Utrecht bevrijd werd, vond er een dodelijke schietpartij plaats nabij het Rosarium, waarbij tien buurtgenoten (kansloos) de dood vonden. Elk jaar leggen leden van het Utrechts Comité 4 en 7 Mei ter herdenking een krans bij het monument aan de Prinses Marijkelaan. Meer info en video Rosariumdrama
7 mei | Buurtwandeling ‘Polar Bear’ Op woensdag 7 mei organiseert het 4 & 7 mei Comité een wandeling door het Oost in de oorlogsjaren 1940-45. Spannend! Stadsgids Peter Gieling zal onderweg vertellen over o.a. de verzetsvrouwen Trui van Lier en Truus van Lier, onze koningin-in-oorlogstijd Wilhelmina, de geheimzinnige bunker in het park en het Drama bij het Rosarium. De wandeling sluit aan op de feestelijke herdenking bij het Polar Bear Monument in het Hogelandsepark en is geschikt voor kinderen (onder 12 jaar wel graag met volwassen begeleider). Start 18:00 uur. Meer info en aanmelden via deze link.
7 mei | Herdenking 80 jaar bevrijding In het Hogelandspark staat een beeld van een ijsbeer, het Polar Bear monument. Het herinnert aan de glorieuze intocht op 7 mei 1945 van de bevrijders, de Britse 49ste West Riding Infanteriedivisie, bijnaam: de Polar Bears. Elk jaar herdenken we dit moment met toespraken, gedichten, live muziek en een indrukwekkend defilé. Aanvang: 19:00 uur in het Hogelandspark (nabij begraafplaats St Barbara). Programma
Oost in de oorlog Op onze webpagina Oost in de oorlog hebben we meer verhalen en documentaires verzameld over onze wijk in de periode 1940-45.
Zusters en personeel van Diaconessenhuis vieren feest op de Burgemeester Reigerstraat op 7 mei 1945 – Het Utrechts ArchiefTrui van Lier voor haar crèche Kindjeshaven aan de Prins Hendriklaan – Het Utrechts ArchiefDe bevrijders trekken Utrecht binnen via de Berekuil – Het Utrechts ArchiefMonument bij het Rosarium Polar Bear Monument in het Hogelandsepark
Stijlvolle kleding, sfeervol interieur, mooi servies en unieke sieraden, allemaal met een vleugje retro en een beetje gekkigheid. In een warme, huiselijke sfeer vind je hier alles wat het leven nét wat leuker maakt. En goed nieuws: de snelgroeiende keten Things I Like Things I Love opent haar tweede Utrechtse filiaal in Oost, pal tegenover de Hema aan de Nachtegaalstraat. Niet zomaar een winkel, maar een flagship store met het meest uitgebreide aanbod. “We zijn er ontzettend trots op,” vertelt bedrijfsleider Yasmina.
Breed assortiment De naam zegt het al: de winkel is 14 jaar geleden ontstaan vanuit liefde voor mooie spullen, destijds vooral vintage. Oprichters Petra Verwaal en haar team verkopen wat ze zelf leuk en bijzonder vinden. Van verfijnde sieraden tot vitrinekasten met karakter. “Ons assortiment is breed en lastig in een hokje te passen,” legt Yasmina uit, “maar alles is met zorg gekozen, met oog voor detail en een duidelijke stijl.”
Familiegevoel Hoewel de keten inmiddels winkels heeft in Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Utrecht, blijft het familiegevoel voelbaar. “Petra heeft deze week nog meegeholpen met de inrichting. De lijnen zijn kort en de sfeer blijft persoonlijk,” vertelt Yasmina. “En dat voel je als klant. Mensen komen graag terug, omdat de winkel aanvoelt als thuis. En omdat je er voor elke gelegenheid wel iets vindt, voor jezelf of als cadeau. Dus laat je verrassen en kom langs!”
Frank en Bart, samen 160 jaar oud – of beter gezegd: jong – vieren nog elke dag het bestaan, met de lichtheid van mensen die het leven liefhebben. Veel buurtgenoten kennen het hartelijke duo van de legendarische kookwinkel Potten en Pannen aan de Nachtegaalstraat – het karakteristieke hoekpand waar nu de apotheek zit. Na hun pensionering zijn ze neergestreken in de voormalige werkplaats achter de winkel, verscholen achter een geheimzinnig poortje aan de Maliebaan.
Verborgen paradijs Eenmaal binnen betreed je een verborgen paradijs. Een zee van groen spreidt zich uit: mossen, zacht ruisende varens, wuivend bamboe en geurend slaapkamergeluk. Het noorderlicht speelt op de witte stenen en geeft de schaduwrijke tuin een prachtige schittering. En dit geluk delen ze graag! Op zaterdag 24 mei stellen ze hun tuin open voor de buurt.
Vier het leven! “Met de winkel vierden we het leven, zodra het even kon – met kookworkshops, proeverijen, en vooral met onze trouwe klanten. En dat blijven we doen, maar nu in onze tuin. We proberen aan te sluiten bij de Open Tuinendag, maar telkens worden we afgewezen – we liggen buiten de route. Nou ja, dan maken we onze eigen Open Tuindag! We hopen buurtgenoten en oude klanten te mogen begroeten, én natuurliefhebbers die willen ontdekken hoe zelfs een schaduwrijke tuin in volle bloei kan staan.”
Open Tuindag Frank & Bart Zaterdag 24 mei 14:00 – 17:00 uur De tuin is bereikbaar via de Maliebaan, om de hoek bij de apotheek. Frank zal als gastheer van dienst iedereen welkom heten bij de poort.
Muurschilder Jan Is De Man (slogan: Niet zeuren maar kleuren) werkte twee weken lang op eenzame hoogte op de Uithof. Op verzoek van studenten bouwde hij een Stairway to Knowledge, een trap van boeken op de hoek van het bakstenen Sjoerd Groenmangebouw. Een hoekenkast dus, met titels die favoriet zijn onder studenten. Zoals de bestsellers Het Diner van Herman Koch en Joe Speedboot van Tommy Wieringa. Er liggen ook enkele vuistdikke studieboeken tussen, of is dat ook illusie, hét handelsmerk van deze graffiti artist? Dat de schildering écht van zijn hand is, herken je aan de olijke janderijn die subtiel is verwerkt in de elfde trede, onder Sapiens van Harari.
Wie een foto wil maken van dit 3D-meesterwerk kan het beste op de gele voetstappen gaan staan aan de overkant van het regenboogpad. Om 11:00 uur in de ochtend werkt de illusie vanuit die hoek optimaal.
Meer buurtgevoel Het initiatief voor de ‘hoekenkast’ kwam van de studenten die zitting hebben in de universiteitsraad. Met de muurschildering willen ze bijdragen aan een sterker buurtgevoel. Raadslid Lieke Fokker vertelde eerder in de DUB: “De Uithof kan wel wat kleur gebruiken. Het gaat niet alle problemen van het Science Park oplossen, maar het kan wel erbij helpen.”
De eerste verfstreken – foto: Arnoud WolffVanaf dit punt maak je de mooiste foto – foto: Arnoud Wolff
Muzikant, zanger en acteur Eugène Ligtvoet is een geboren verhalenverteller. En daar kunnen we binnenkort allemaal van genieten. Samen met zijn muzikale kompaan Pietr Wolters treedt hij zondag 25 mei op in het theater van Huize Pluk, ook wel bekend als de kraakpanden aan de Burgemeester Reigerstraat. Hij vertelt dan het bijzondere verhaal van een gewone vrouw, zijn eigen tante Joke (1931-2023). “Haar leven was een avontuur vol tegenslag waarin ze als held, strooiend met grappige en pijnlijke uitspraken, met vallen en opstaan, humor en relativering dapper haar weg vond en tevreden tweeënnegentig werd. Een voorbeeld voor ons allemaal!”
Verhalen van ouderen De voorstelling gaat over de wijsheid en veerkracht van oudere mensen. En in het geval van tante Joke: hoe ga je om met zware tegenslag vroeg in het leven? Aan de hand van persoonlijke herinneringen, familiefoto’s, dagboeken en de liedjes die zijn tante Joke graag zong neemt Eugène je mee op een reis die je ontroert en aan het denken zet. “Ouderdom verdwijnt uit het straatbeeld, zeker in een drukke stad als Utrecht, maar wat kunnen we genieten en veel leren van hun verhalen! Iedereen heeft een ’tante Joke’ in zijn familie, straat of kennissenkring. De voorstelling wint dan ook aan zeggingskracht als meerdere generaties in het publiek zitten. Dus neem je familie, buren en vrienden mee!”
NB Huize Pluk gaat die dag elke voorstelling een uur voor aanvang open voor publiek. Een mooie gelegenheid om even rond te kijken en kennis te maken met de bewoners.
In de nieuwe podcastserie ‘Oost aan het woord’ gaan presentator Karin van den Boogaert en hoofdredacteur van de Oostkrant Arnoud Wolff in gesprek met bewoners en ondernemers uit Oost.
In de vierde aflevering bezoeken ze de enige galerie in Oost, de Moving Gallery aan de Mr. van de Weteringstraat. Straatbewoner en kunstenaar Arnoud van Mosselveld toverde de oude garage met de opvallende rode deuren om tot een plek waar kunstenaars en verzamelaars elkaar ontmoeten. Nonna Hoogland is een aanstormend talent, afgestudeerd aan de HKU, de grootste kunstopleiding van Europa. In juni gaat zij exposeren in de galerie. Hoe gaat dat in zijn werk? Hoe kan de galerie Nonna helpen een (internationaal) bestaan als kunstenaar op te bouwen? En hoe kunstminnend is Oost eigenlijk?
Wil je meer podcasts over Oost beluisteren? Zoals die met de wijkagent René Rogier, de krakers van Huize Pluk en stamgasten van de laatste bruine kroeg in Oost Jan Primus? Ga naar onze podcastpagina of check de playlist Spotify Oostkrant.
Presentator Karin van den Boogaert in gesprek met galeriehouder Arnoud van Mosselveld en kunstenaar Nonna Hoogland – foto: Arnoud WolffBij de verbouwing in 2023 kwam de oude bruinrode stalen brugconstructie van de garage tevoorschijn. Foto: Arnoud WolffDe rode deuren van de oude garage – foto: Arnoud Wolff
De bokalen (keramiek) van Nonna Hoogland die op de komende kunstbeurs van Berlijn te zien zijn en in juni ook in de Moving Gallery.
Op de eerste Open Middag op zondag 4 mei krijgen dichters en schrijvers het podium op de Tuindersvereniging Abstede. Omringd door het weelderige groen rondom het gele clubhuis dragen ze voor uit eigen en andermans werk. In de line-up o.a. Leo Mesman en Kees Bals. De organisatie is in handen van Marja Oosterman, zelf tuinder en lid van Taalpodium.
Programma zondag 4 mei 14:00 uur – Opening door Marja Oosterman
14:05 uur – Christel van Vliet (Schalkwijk), Kees Bals (Utrecht), Clara de Groen (Nijmegen) en Simon Buschman (Zeist).
15:00 uur – Oeke Kruythof (Utrecht), David Verwer (Utrecht), Noortje van Kamer (Amersfoort) en Leo Mesman (Utrecht)
Tijdens de pauzes en na afloop kun je werk van de optredende dichters en schrijvers kopen. Ook is er koffie, thee en water. Toegang gratis, vol = vol.
Bereikbaarheid De tuinen zijn bereikbaar via de toegangspoort naast Zonstraat 29, of via het openbare voetpad vanaf de kruising Abstederdijk en Oosterspoorbaan. Zie ook google maps of plattegrond hieronder. Meer info: www.tuindersverenigingabstede.nl NB De wachtlijst voor de 60 moestuinen is gesloten.
Groentetuin van de stad Het volkstuinencomplex Abstede bestaat meer dan 40 jaar. Eeuwenlang verbouwden tuinders hier op de vruchtbare oevers van de Minstroom winterspinazie en rode kool. Abstede was de groentetuin van de (ommuurde) stad! Nu zijn het buurtbewoners die voor hun plezier groente verbouwen of op een bankje genieten van de landelijke rust. Wie kennis wil maken, of gewoon even wil rondstruinen op de tuinen, is van harte welkom op de Open Middagen, iedere eerste zondag van de maanden mei t/m oktober. Tuinders vertellen je dan graag over de geschiedenis van het Minstroomgebied en de eeuwenoude tuinderscultuur in Oost.
Familie Stroes Op de Abstederdijk 180a en 188/190 staan nog twee oude boerderijen. Op nummer 180a was het hoveniersbedrijf van de familie Stroes. Tot zijn dood in 1985 bleef de laatste telg van deze familie, Gerardus Stroes jr. in de boerderij wonen. Hij gaf stukjes land in bruikleen aan bewoners van de omliggende straten die er een volkstuin begonnen. Het Stroesterrein is sinds 1982 ook onderdeel van de Tuindersvereniging Abstede.
Gezelligheid bij het verenigingshuis de GladioolHovenier met groentekar op de Notebomenlaan rond 1900 – Het Utrechts ArchiefHet voetpad naar de moestuinen van Abstede – foto: Arnoud WolffPlattegrond. Het gele clubhuis staat op de noordoever
Ze brengt elke dag haar kids via het Wilhelminapark naar school: Christel Jaarsma, geboren en getogen in Oost, jurist, bewust alleenstaand moeder, noemt zichzelf zonder gêne bakfietsmoeder, maar ‘is zeker geen Anne-Fleur’. En ze blogt en tiktokt, sinds 2022. Vermakelijke verhalen over haar leven in Oost, in volle vaart geschreven, relativerend, positief van toon, licht sarcastisch en ja … herkenbaar voor wie Oost goed kent! Voor wie nieuwsgierig (of licht nerveus) is geworden: ze heeft alle blogs verzameld in haar eerste boek met de titel Ik meer van jou, sinds deze week te koop. Het biedt een inkijkje in haar chaotische maar zeker liefdevolle leven, zoals ze dat zelf omschrijft. En ze heeft de smaak van het schrijven te pakken, de opvolger zit al in de pen. Daarin gaan ‘zaken en mensen in Oost met naam en toenaam genoemd worden’. Beter houden we vanaf nu bakfietsmoeders met zonnebril goed in de gaten …
De vijftien bewoners van Huize Bertus Beer vormen een hechte familie. Ze eten elke avond samen aan een grote tafel en ondernemen van alles. De huisnaam dragen ze met trots en staat ook in koeienletters boven de voordeur. Huisgenoten noemen zich ‘beren’. In de kast liggen grote knuffelberen en op de muur in de woonkamer is een enorme beer geschilderd. Maar … waar komt de naam Bertus Beer vandaan? Bewoonster Milou Idink ging op onderzoek.
De studentenhuizen op de IBB hebben veelal raadselachtige namen. Soms is de herkomst bekend, maar soms gaat de oorsprong ver terug. Voor de Oostkrant maakte ik een namenrubriek, maar de naam van ons eigen huis bleef een mysterie.
Fanatieke zoektocht “Dat weet niemand”, vertelt oud-beer Nina Bolhuis me eerlijk, als ik haar naar de naam vraag. Wat volgt is een fanatieke zoektocht: we spitten huisarchieven door en raadplegen (nog) oudere bewoners. Meerdere theorieën komen boven water. Het zou vernoemd zijn naar een echte man: ‘Ingenieur Bertus Beer’. “Dat hij echt bestaan heeft, heb ik een hard hoofd in”, vertelt oud-beer Chris van der Heijden. “Waarschijnlijk is het gewoon een leuk gevonden acroniem van de letters IBB, een populair woordspel op dit wooncomplex.”
Bert’s Bierhuis Iemand oppert dat de naam is afgeleid van Bert’s Bierhuis aan de Twijnstraat, lange tijd de stamkroeg van de beren. “Zeker niet”, zegt Colijn van Noort, huisoudste in de jaren 80. “Al lang vóór de opening van die kroeg heette het huis al zo. Het kwam destijds ook ter sprake op de reünie van bewoners uit de late jaren 70, en zelfs die konden het zich niet herinneren.”
Dat zou betekenen dat hoogstwaarschijnlijk dit huis al sinds de allereerste bewoners de naam Bertus Beer draagt. Ik moet dus nóg verder terug in het verleden.
Adam of Aap Tijdens een recente reünie van bewoners uit de beginjaren 70 komt de aap uit de mouw! De huisoudste van destijds, Ad Goedegebuure, onthult de ware ontstaansgeschiedenis. “In 1977 zaten we wekelijks op de bank te kijken naar het tv-programma ‘Adam of Aap’ van de EO waarin de evolutieleer werd bevraagd. Elke aflevering sloot af met een voorbeeldbriefkaart met een adres voor wie meer informatie wilde. Als fictieve afzender stond Bertus Beer, Boslaan 7, Amsterdam (een tijd zonder postcodes). We vonden het een hoogst vermakelijk programma en een van ons maakte de typische IBB-associatie ‘Ingenieur Bertus Beer’. Het kwam op onze voordeur en is sindsdien onze huisnaam.”
Om deze geschiedenis voor eens en altijd te bewaren, is het ‘evolutieverhaal’ door de oudste generatie Beren op papier gezet, ondertekend, ingelijst en opgehangen. Waarvan akte!
Reünie met de allereerste ‘Beren’Huidige bewoner Milou Idink tweede van links
