Categoriearchief: nieuws

Plannen Galgenwaard

De gemeente en ontwikkelaars hebben plannen om het Stadion Galgenwaard uit te breiden en het gebied eromheen opnieuw in te richten. Architectenbureau Mecanoo had eerder al een gebiedsvisie gemaakt, collega MVSA heeft de plannen verder uitgewerkt. Bekijk de (eerste) (sfeer)beelden.

Tankstation verdwijnt
De gemeente ziet graag meer woningen, kantoren en horeca in en rondom de Galgenwaard. Daar komt ruimte voor, doordat het tankstation (BP) gaat verdwijnen als over enkele jaren het huurcontract afloopt. De afrit kan daarna strakker langs de Waterlinieweg lopen. Daarnaast heeft FC Utrecht onlangs het stadion gekocht, samen met een projectontwikkelaar. Sloop van het oude Van Lanschotgebouw op de hoek van het stadion komt daarmee dichterbij en ook dat levert ruimte op. En als parkeren straks onder de grond kan, komt er nog meer ruimte vrij.

Nieuw plein
Resteert de vraag: hoe gaat de vrijkomende ruimte ingevuld worden? Mecanoo heeft een visie Stadionpark Galgenwaard gemaakt. Dat voorziet in nieuwe flats (500 tot 1000 woningen met uitzicht op het veld), kantoortorens, extra (top)sportfaciliteiten en – als het aan FC Utrecht ligt – meer toeschouwers die wedstrijden kunnen bekijken, nu 24.000, straks 29.000. Eyecatcher wordt een nieuw plein tussen stadion en Waterlinieweg. Thijs van Es grapte al dat FC Utrecht daar het winnen van de Champions League kan vieren. De visie is verder uitgewerkt door het bureau MVSA Architects en eind oktober 2024 gepresenteerd.

Zorgen om groen en verkeer
Bewoners in de nabij gelegen buurten hebben al aangegeven zorgen te hebben over toenemend autoverkeer en hogere parkeerdruk (vooral op wedstrijddagen) als hier meer mensen gaan wonen, werken en recreëren. Op spitstijden staat het verkeer nu al vast op en rond het Stadionplein. Daarnaast ligt Galgenwaard aan de oever van het Krommerijnpark. De plannen voorzien in bruggen over het water om het stadion en de aan de overkant gelegen sportvelden te verbinden. Natuurliefhebbers en bezoekers van het park hebben zorgen dat deze uitbreiding ten koste gaat van het groen en de biodiversiteit.

Gepresenteerd ontwerp Stadion Galgenwaard en omgeving – copyright MVSA Architects

Welkom bij Huize Pluk

De tien vaste bewoners van het kraakpand aan de Burgemeester Reigerstraat noemen zich Huize Pluk, een link naar het beroemde kinderboek Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt. En net als in de Petteflet zoemt het in Huize Pluk van de activiteiten, ook voor de buurt. Je kunt er workshops volgen, films kijken, theater maken, meedoen aan jamsessies, gedichten maken en knutselen.

Werkplaats voor iedereen
Illustrator en theatermaker Emy is begeleider bij het nieuwe initiatief van Huize Pluk, de Tegenwerkplaats. “Ik mag hier werken aan mijn kunstprojecten, heel fijn. In ruil help ik bezoekers die óók in dit atelier willen knutselen. Daarvoor verzamelen we gebruikte materialen (hout, stoffen, touw, servies, plastic en verf) en tweedehands gereedschappen (kwasten, scharen, messen, hamers, schroevendraaiers etc.). Buurtgenoten kunnen vervolgens met deze materialen en gereedschappen creatief aan de slag. We helpen waar nodig. Gratis, de Tegenwerkplaats is open voor iedereen! Dus heb je materialen over, breng ze langs! En wil je zélf iets maken, ook dan ben je van harte welkom. En kinderen zijn zeker welkom! Heb je vragen of wil je een afspraak maken? Bel/app: 06-13509600.”

Met dank aan de buren
De buurt samenbrengen en inspireren is een doel van Huize Pluk, zo vertelt Mus, een van de tien huisgenoten. “Net als Pluk van de Petteflet waren we op zoek naar woonruimte, en dat is hier gelukt. Maar we willen ook dat dit een plek van creativiteit en ontmoeting wordt, waar bezoekers met een open blik naar de wereld en elkaar leren kijken. Al onze workshops, optredens, events en rondleidingen zijn daarop gericht. En ja, het pand ziet er aan de buitenkant niet superstrak uit, maar we werken hard en het gaat er van binnen echt leuk uitzien! We krijgen daarbij veel hulp van buren. Zo geven ze ons bijvoorbeeld elektra, water en de mogelijkheid om te douchen. Hartverwarmend! We willen de buurt daar graag voor bedanken.”

Samen dingen maken
Ook creatieve buurtbewoners die zelf workshops en events willen organiseren ontvangt Huize Pluk met open armen. “We hebben zoveel verschillende ruimtes, alles kan hier”, vervolgt Mus enthousiast. “In onze stad zijn ruimtes schaars en kosten vaak veel geld. Dat is een grote drempel voor wie creatief bezig wil zijn of iets wil organiseren. Wij bieden graag een alternatief door spullen, ruimte, ideeën en talenten met elkaar en de buurt te delen. Zoals in de Tegenwerkplaats. Samen dingen maken, daar geloven we in. Daarom is iedereen hier welkom! Volg Huize Puk op instagram @pluk_utrecht voor aankondigingen. Via collectief.pluk@protonmail.com kun je ons bereiken. En aanbellen kan altijd!”

Beluister ook de podcast met de bewoners van Huize Pluk.

Achtergrond
Waarom staan deze panden al tien jaar leeg? De eigenaar wil er 12 appartementen realiseren met op de begane grond winkelruimte en daaronder een parkeergarage. Hij heeft ook het achtergelegen pand Wagendwarsstraat 48 aangekocht om die te slopen voor een inrit naar de parkeergarage. Echter hebben eigenaar en gemeente een conflict gekregen over de geplande garage met uitrit. In 2020 stelde de rechter de gemeente in het gelijk om een vergunning te weigeren. Bemiddeling door wijkraad, naburige winkeliers, collega projectontwikkelaars, vrienden en bekenden heeft niks uitgehaald, de zaak zit muurvast. In de periode 2018-2019 is het conflict ook uitgebreid besproken in de gemeenteraad, zie de raadsbrief en antwoorden op schriftelijke vragen.

Bewoner Mus wil graag dat Huize Pluk een plek wordt voor de buurt – foto: Arnoud Wolff

Theatermaker Emy helpt wie wil knutselen in de Tegenwerkplaats – *foto: Arnoud Wolff*

Net als Emy en Mus nú, leefde Pluk in de jaren 70 in een tijd van woningnood.

De woning aan de achterliggende Wagendwarsstraat is ook gekraakt – foto: Arnoud Wolff

*Lenteschoonmaakactie met de buurt – foto: Arnoud Wolff*

Monument voor Dr. Max

In de Tweede Wereldoorlog jaagde de spijkerharde Sicherheitsdienst (SD) op verzetsmensen en politieke tegenstanders van nazi-Duitsland. De SD ging letterlijk over lijken, berucht was de kelder annex martelkamer onder haar kantoor op Maliebaan 74. Eén verzetsstrijder kregen ze al die jaren maar niet te pakken, ene Dr. Max, leider van het Utrechtse en landelijk verzet, o.a. organisator van de grote spoorwegstaking in 1944 en verspreider van verzetskrant Vrij Nederland. Pas tegen het einde van de oorlog viel het kwartje: Dr. Max bleek al die jaren pal naast de SD te wonen, op Maliebaan 72Bis. Ze heette Marie Anne Tellegen, tot groot ongeloof van de SD, want … kon een prominente, succesvolle verzetsleider ook een vrouw zijn??? Hun buurvrouw bovendien? De letters M en A verwezen naar haar voornaam, de X stond voor ‘onbekend’. Dr. Max, de grote onbekende, in ieder geval voor de bezetter.

Bloemenmonument
Sinds vrijdag 22 november 2024 heeft Marie Anne Tellegen op de Maliebaan een bloemenmonument, net als de Utrechtse verzetsstrijders Trui van Lier in het Wilhelminapark en Truus van Lier bij de Singel. Wethouder Eva Oosters stopte daarvoor samen met een familielid van de verzetsleider 2.700 ecologische bollen (Narcissus Yetfire, geel met oranje kroon) in de groenstrook tegenover Maliebaan 72Bis, de oude woning van Dr. Max. Elk voorjaar zal de verzetsnaam als eerbetoon opbloeien. De wethouder onthulde ook een infobord als onderdeel van het bloemenmonument. Bord en bollen zijn een initiatief van buurtbewoner en stadsgids Anneke Ellerbroek.

Wie was Dr. Max?
Marie Anne Tellegen (1893 – 1976) woonde in een bovenwoning aan de Maliebaan. Ze was de rechterhand van burgemeester Van Pelkwijk. Toen die in 1942 door de bezetter gedwongen werd om af te treden, hield ook zij het voor gezien. Ze was een uitmuntend regelaar en netwerker en werd de onderburgemeester van Utrecht genoemd. Van die kwaliteiten profiteerde het verzet, zowel lokaal als landelijk. Zo zorgde ze voor papier en inkt voor de illegale drukkerij van Vrij Nederland aan de Maliebaan, en regelde ze ook de verspreiding van deze illegale verzetskrant, een zeer riskante job. In 1944 zette ze een landelijk, klandestien netwerk op om 30.000 stakende spoorarbeiders en hun gezinnen van geld, bonnen en voedsel te voorzien. Dat ze voor een verzetsstrijder op de gevaarlijkste plek denkbaar woonde, pal naast de beruchte Sicherheitsdienst, zag ze juist als voordeel: “Hoe dichter bij de vijand, hoe veiliger.” Na de oorlog werden haar inzet, grote moed en leiderschap beloond met de belangrijke functie directeur van het Kabinet der Koningin, eerst voor Wilhelmina, later voor Juliana.

Toespraak en documentaire
Voorafgaand aan de onthulling van het bloemenmonument sprak historicus Ad van Liempt uitgebreid over Marie Anne Tellegen en welke rol zij speelde in de vrouwen emancipatie voor, tijdens en na de oorlog. Lees hier zijn toespraak.
Bekijk ook de documentaire over Dr. Max.

2.700 bollen in de grond om vanaf volgend jaar in het voorjaar de verzetsnaam Dr. Max op te laten bloeien – foto Eric Roeske

Initiatiefnemer en buurtbewoner Anneke Ellerbroek bij het nieuwe infobord – foto: Arnoud Wolff

Marie Anne Tellegen aan het werk op het stadhuis rond 1936 – Het Utrechts Archief

Marie Anne Tellegen op het bordes van Paleis Soestdijk als directeur van het Kabinet van de Koningin (1952) – Nationaal Archief | Joop van Bilsen

Vrouw met fiets bij nr 72, de woning van Marie Anne Tellegen, met daarnaast het kantoor van de Sicherheitsdienst op nr 74 (met vlaggen) rond 1943 – *Het Utrechts Archief*

Voedselbank Oost

Elke zaterdagmiddag gonst het van de activiteit in de garage van het Rode Kruisgebouw aan de Koningsweg. Voedselbank Oost reikt dan voedselpakketten uit aan zo’n 45 wijkbewoners die in financiële nood verkeren. Walter Kronenburg (76), al tien jaar coördinator, vertelt vol passie over zijn werk.

“Het is belangrijk om niet te oordelen,” begint Walter. “Deze mensen zijn kwetsbaar. De stap om hulp te zoeken is vaak groot, vanwege trots of schaamte. Buitenstaanders roepen makkelijk: ‘Ga gewoon werken.’ Zo simpel is dat niet! Iedereen kan plots in grote schulden terecht komen door scheiding, ziekte, werkloosheid of verslaving. We doen altijd een grondige intake. Alleen wie écht geen geld heeft voor basisbehoeften als voedsel komt in aanmerking. Zodra iemand zijn leven weer op de rit heeft, stopt de deelname.”

Grote betrokkenheid
Op de zaterdag vult een team van vijf vrijwilligers de tassen. Ze houden rekening met dieetwensen en gezinsgrootte. “Het zijn jonge helpers,” vertelt Walter. “Dat houdt me scherp, want we hebben vaak pittige discussies over armoede, onrechtvaardigheid en andere politieke kwesties. Hun maatschappelijke betrokkenheid is groot. Wat ons bindt, is het persoonlijke contact met de deelnemers, dat vinden we zeer waardevol. Zo kreeg ik laatst een telefoontje van een eenzame deelnemer die even een praatje wilde maken vanuit het ziekenhuis.”

Donatie welkom!
“Voedsel wordt hier nooit verspild. Kort houdbare producten die op zaterdag overblijven gaan naar het buurthuis in Sterrenwijk. Daar koken vrijwilligers van BuurtBuik elke maandag een gratis driegangenmaaltijd voor buurtbewoners, ook een mooi initiatief.” Tot slot doet Walter nog een oproep: “Donaties zijn altijd welkom! Hiermee kopen we wasmiddel, tandpasta, shampoo, maandverband en koffie om de voedselpakketten aan te vullen. Belangrijk, want Voedselbank Oost is geen supermarkt, we kunnen alleen geven wat we binnenkrijgen.”

Wil je ook doneren (geld of etenswaren), of wil je als vrijwilliger helpen? Bel of app Walter via 06-40663706 of mail.

*Walter (2de van rechts) en vrijwilligers – foto: Sandra Röhling*

Wie is de hartendief?

Het gouden hartjespad door het Wilhelminapark is een eerbetoon aan Trui van Lier (1914-2002) die met grote moed en een gouden hart via haar crèche Kindjeshaven 150 joodse kinderen veilig door de oorlog loodste. Het pad telt daarom 150 gouden hartjes en verbindt spelenderwijs de voormalige crèche aan de Prins Hendriklaan met het Trui van Lier Speelkwartier, de speeltuin in het park. Het pad is populair, vooral bij kinderen die met veel plezier van ijssalon naar speeltuin hinkelen.

Meld diefstal
Initiatiefnemer Michèle van Lier, een achternicht van Trui, ziet helaas wel dat er geregeld hartjes verdwijnen, twintig inmiddels. Vandaag is het pad weer aangevuld (een dure grap), maar ze vraagt zich wel af: wie is de hartendief? En waarom? Heb je meer info, of zie je de hartendief in actie, bel de wijkagent 0900-8844, of 112 bij heterdaad.

Initiatiefnemer Michèle van Lier – *foto: Arnoud Wolff*

Kwekerij groeit en bloeit

Het nieuwe wooncomplex De Kwekerij bestaat uit een grote studentenflat met de naam Mammoet (318 studio’s) en zes kleurrijke torens voor 244 starters. In 2024 werd ook het oude datacenter van de KPN omgebouwd tot 126 studio’s en woongroepen voor 80 studenten, de Baobab. Tussen de flats ligt een vijver in de restanten van een oude atoombunker, zie bijlage.

Van alle gemakken voorzien
De hele campus biedt ruimte voor ontmoeting en activiteiten. Zo zitten op de begane grond van de woontorens een fietswerkplaats, wasserette, café, restaurant, bar en gemeenschappelijke ruimtes voor studie, gemeenschappelijk koken, exposities en buurtevenementen. Als het hele project De Kwekerij klaar is, inclusief een woontoren die nog ontworpen moet worden, wonen er ruim 1.100 jongeren.

Vernoemd naar bomen
De starterswoningen vallen onder de sociale huur. Om de bouwkosten te beperken is er gewerkt met goedkope prefab bouwelementen, zowel binnen als buiten. De woontorens hebben per verdieping vier hoekappartementen van 45 m². Veel licht dus. De woontorens hebben elk een unieke uitstraling door verschil in kleur, vorm en plaatsing van de gevels. De ‘gekweekte’ woontorens zijn vernoemd naar de bomen die eromheen geplant zijn, en hun kleuren passen bij de bloeivormen. De Baobab kan niet groeien in ons land, daarom is die oude levensboom bij de entree geschilderd.

Bouw verloopt in fases. Bron: Architectuurcentrum Aorta @2024

Gastcolumns

In elke Oostkrant geven we een schrijver, journalist, ondernemer of wetenschapper uit Oost het woord. Deze gastcolumn heeft een vaste plek: de linkerkolom van pagina 2. De gastcolumnist krijgt de vrije hand. De enige regel: schrijf in maximaal 250 woorden over Oost.

Maarten Baas

Wanneer je parkbankjes als kunstwerk beschouwt, verandert je buurt in een beeldentuin. Zoals rondom het Wilhelminapark: 'Dialoog' Bij de Emmalaan staat een bankje dat door de Utrechtse houtbewerker Tafelboom is vervaardigd uit twee halve boomstammen. Het kijkt ...