Auteursarchief: Oostkrant

Rechtstreex naar Mint

Koop je liever groenten, zuivel en andere etenswaren direct van de lokale boer? Dan kun je vanaf nu terecht bij Café Mint. Gastvrouw Joeke werkt sinds kort samen met het collectief Rechtstreex. In de webshop bestel je doordeweeks eenvoudig (verse) streekproducten, die je vervolgens op donderdag afhaalt in Café Mint. Zo bouw je mee aan een lokale voedselketen.

Breed assortiment
Rechtstreex is opgericht in Rotterdam en breidt nu uit naar onze stad. Het biedt producten van boeren, telers en makers die binnen een straal van 50 km rond de stad werken. Het assortiment is breed: naast groente, kruiden, fruit, brood en zuivel, ook jam, allerhande broodbeleg en zoetigheden. Nu komt nog veel uit Rotterdam, maar het collectief vult de schappen nu met Utrechtse aanbieders. Je kunt ook receptboxen en wekelijkse groentepakketten bestellen.

Gezond en gezellig
Joeke legt uit waarom ze graag met Rechtstreex samenwerkt: “Ik koop zelf al zoveel mogelijk lokaal, dat schept een band. Hun focus is transparantie, je kunt van elk product zien waar het vandaan komt en wie het gemaakt heeft. Eten krijgt weer een gezicht, ook dat spreekt me aan. Het vaste afhaalmoment op de donderdag is gezellig, bewoners uit de buurt ontmoeten elkaar, en dat past goed bij Café Mint als onderdeel van ontmoetingscentrum De Wilg. Samen maken we van de donderdag een klein feestje met af en toe een proeverij. En binnenkort gaan we ook met klanten langs een aantal lokale boeren en makers om kennis te maken.”

Locatie: Café Mint (Mecklenburglaan 3-5)
Meer info op www.rechtstreex.nl

Joeke van Café Mint werkt samen met Rechtstreex – foto: Arnoud Wolff

Infomarkt in Galgenwaard

De Maarschalkerweerd gaat op de schop. In het parkachtige gebied rondom Stadion Galgenwaard komt meer ruimte voor wonen, werken en sport. Op dinsdag 16 april is er een informatiemarkt waar je een update krijgt van alle 14 (!) deelprojecten, zoals uitbreiding van het stadion, herindeling van de sportvelden van Kampong en herstel van de oude Damsluisbrug. De plannen hebben gevolgen voor verenigingen en ondernemers in het gebied, en ook voor bewoners uit de buurt die er graag wandelen en sporten. Een unieke en wellicht laatste kans om je zorgen en suggesties te delen met alle betrokken projectleiders van de gemeente.

Programma
Dinsdag 16 april
Tijd: 16:30 – 19:30 uur (inloop)
Locatie: Stadion Galgenwaard 2de etage
Toegang: gratis, aanmelden niet nodig
Klik hier voor de formele uitnodiging en hier voor het overzicht van alle 14 deelprojecten.

Oude en nieuwe projecten in de Maarschalkerweerd
Eerste ontwerp Stadion Galgenwaard en omgeving – Bron: Mecanoo

De Apenrots

Herman de Waal is de ontwikkelaar van Rijnsweerd-Zuid, een woonwijk die eind jaren 70 is gebouwd vanuit een antroposofische gedachte, zie de originele brochure. Hij liet er door architect Ton Alberts ook een woonhuis voor zijn eigen familie bouwen op de Johan Buziaulaan 15-19. Het bureau Alberts en Van Huut heeft later een aantal spraakmakende antroposofische gebouwen gemaakt, zoals het hoofdkantoor van de NMB Bank in Amsterdam Bijlmer in 1987.

Organische bouw
Vanwege de organische vorm kreeg het woonhuis eerst de bijnaam Zandkasteel, later de Apenrots. Dochter Rosanne de Waal vertelde dat architect Ton Alberts (1927-1999) en haar vader eerst een model (1:50) van klei boetseerden, om vervolgens met de metselaars in het werk tot de definitieve vorm te komen. ‘Het huis groeit als het ware uit de grond en opent zich als een lotusbloem naar de zon’, aldus Herman de Waal. In 2001 is het huis afgedekt met titanium, omdat de bakstenen teveel water opzogen en gingen lekken. Nog altijd woont er familie in het huis. In 2024 is het woonhuis aangemerkt als jong monument.

Het huis net na de bouw in 1980 – foto: Het Utrechts Archief
Het kleimodel
Herman de Waal. De Apenrots werd in 2021 met titanium afgedekt. Foto: Michael Kars
Interieur in jaren 80 – foto: Het Utrechts Archief
Bureau Alberts en Van Huut bouwde in 1987 het nieuwe organische hoofdkantoor van de NMB (later ING) in Amsterdam Bijlmer – Foto: Nationaal Archief

Raphael Wraslouski

Het hechte buurtje dat zichzelf ‘Tussen Station en Singel’ noemt, ligt verscholen achter het Maliebaanstation van waaruit meer dan 1.200 Utrechtse Joden zijn gedeporteerd. En het kijkt uit op de Maliebaan waar tijdens de bezetting 1940-45 meerdere Duitse organisaties en de NSB hun hoofdkwartier hadden. Bewoners kennen het oorlogsverleden dan ook goed, niet in de laatste plaats vanwege het Joods Monument dat in 2015 is geplaatst aan de Johan van Oldenbarneveltstraat. Hun ‘buurthistoricus’ Raoul Hennekam schreef een gedetailleerd artikel over die donkere tijd.

Struikelsteen
Vrijdag 12 april plaatsten buurtbewoners een struikelsteen ter herdenking aan hun Joodse buurtgenoot Raphael Wraslouski die vanaf 1935 met zijn vrouw Eva Denneboom op de Maliesingel 58 woonde. Hij dook in 1942 onder in Den Haag, waarschijnlijk bij familie, maar werd opgepakt en op 7 september 1942 vermoord in het vernietigingskamp Auschwitz. Het is de vijfde struikelsteen tussen spoor en singel. In 2017 was er een vergelijkbare herdenking voor echtpaar Samuel Heijmans en Wilhelmina Frank (Hugo de Grootstraat 1) en in 2011 voor huisarts Martin en zijn zoon Leendert De Jong (Maliesingel 36).

Maker van melkzeven
Raphael Wraslouski (1885-1942) was maker van zogenaamde teems, een eeuwenoud ambacht. Een teem is een trechter met een zeef van paardenhaar die je op een melkbus zet om vers gemolken melk te zeven, veel gebruikt door bakkers. Hij bestierde een winkel op de Zadelstraat. Met zijn vrouw Eva Dennenboom (1878-1956) woonde hij sinds 1935 op de Maliesingel 58. Dochter Adelheid werd in Amsterdam opgepakt en in 1945 vermoord in Bergen-Belsen. Eva kon na de oorlog terugkeren naar Maliebaan 58 en woonde daar tot aan haar dood in 1956.

Lees meer over struikelstenen in Oost.

Raoul Hennekam plaatst de struikelsteen – foto: Evert van der Veen
Struikelsteen voor de woning Maliesingel 58 – foto: Arnoud Wolff

Vogelspotten in Oost

Sandra Röling woont driehoog in het Lodewijk Napoleonplantsoen. Het jaren 50 buurtje langs de Kromme Rijn is bijzonder van opzet: veel groen, en elke bewoner heeft uitzicht op het water, of je er nu in een flat, eengezinswoning of villa woont. Een paradijs voor vogelspotters, zoals zijzelf. Ze geniet dan ook dagelijks op haar balkon ‘van wat er zoal rondfladdert’. Als afsluiting van de cursus Informatief Schrijven aan de Hogeschool Utrecht heeft ze daarom een ‘glasheldere tekst’ geschreven over de wonderlijke vogelwereld om haar heen. Wat gakt, tjiktjakt, koert en kraait daar langs de Kromme Rijn?

Lees haar artikel Vogelspotten in Oost.

Sandra Röling met verrekijker op haar balkon, driehoog in het Lodewijk Napoleonplantsoen

Dierenweide Abstede

Wat kan een stad verrassen! Je wandelt door je wijk, slaat een onbekende hoek om en plots sta je op een plek waarvan je denkt: Waarom heb ik dit niet eerder ontdekt? Zoals Dierenweide Abstede, verscholen tussen de huizen van de Abstederdijk en de Notenbomenlaan. Al ruim 50 jaar beheerd door bewoners uit de buurt.

Weg van de baan
Het is een vrolijke beestenboel. Drie geiten, vijf schapen, veertien kippen, twee cavia’s en twee konijnen. Ze grazen op de weide en lopen vrij rond de stallen en hokken. Vrijwilligers, ook kinderen, zijn druk in de weer met voederen en opruimen. Dat er midden in de stad zoveel dieren leven is niet vanzelfsprekend. In de jaren 60 was er een uitgewerkt plan om een grote weg dwars door Abstede aan te leggen De buurt stak hier een stokje voor en het plan verdween na veel verzet van tafel. Later kregen de bewoners het stukje groen in zelfbeheer en werd het een ontmoetingsplaats voor jong en oud uit Abstede-Sterrenwijk.

Vrijwilligers
De Dierenweide heeft een pool van dertig vrijwilligers, zodat er elke dag twee kunnen helpen met voederen en schoonmaken. Zoals Vanessa Deen, die al meehelpt sinds ze in de buurt kwam wonen. “Abstede is een dorp en de Dierenweide is onze ontmoetingsplek, heel gezellig, ook voor kinderen. Het is misschien wel de belangrijkste reden dat ik hier graag kom.” Dominique komt vandaag kennismaken, ze wil ook vrijwilliger worden. “Ik ga later zelf dieren houden, hier kan ik veel leren. En na een dag op kantoor lijkt het me heerlijk om hier mijn hoofd leeg te kunnen maken.”

Veilig en gezond
Met zoveel dieren is het handig dat ook een dierenarts uit de buurt als vrijwilliger nauw betrokken is. “Eline helpt graag, en dat is een veilig gevoel. Ze helpt met opstellen van voederschema’s en ziet snel als een van de dieren iets mankeert”, zegt coördinator Jurgen de Jong. “We letten sowieso goed op veiligheid en gezondheid van dier en mens. De dieren hebben ruime hokken voor de nacht, en we houden alles heel goed schoon. We hebben een duidelijke takenlijst en vrijwilligers werken samen. Daarom steekt iedereen graag de handen uit de mouwen op de Dierenweide.”

Meer info: www.abstededierenweide.nl
Aanmelden als vrijwilliger kan per mail.
Open voor bezoekers tussen 16:00 – 17:00 uur (winter) en 17:00 – 18:00 uur (zomer)
Locatie op google maps

Bewoners onderhouden de Dierenweide – foto: Arnoud Wolff
Jaarlijks ritueel: het scheren van de schapen door buurtgenoot en dierenarts Eline
De Dierenweide ligt achter de Abstederdijk – foto: Arnoud Wolff
Gert de Boer (bijnaam) in 1980, de voorloper van de Dierenweide, overleden in 1992

Jong erfgoed in Oost

Utrecht heeft recentelijk 36 gebouwen aangewezen die in aanmerking komen voor de beschermde status Gemeentelijk Monument. Het betreft jong erfgoed, gebouwd ná 1970, veelal in de periode van stadsvernieuwing 1970-1990. Relatief veel daarvan staat in Oost, tien panden, waaronder het antroposofische woonhuis van De Waal (bijnaam: de Apenrots) in Rijnsweerd, de HKU tegenover de IBB, het oude Provinciehuis (nu studentencomplex De Sterren) en vijf bouwwerken op de Uithof.

Albrachthof
Een van de nieuwe jonge monumenten in Oost is De Albrachthof, het wooncomplex achter Podium Oost, een fraai voorbeeld van stadsvernieuwing in Oudwijk. Het is gebouwd in 1984 met stevige inbreng van bewoners. Zo tekende kunstenaar en buurtgenoot Waldy Vastrick (1936-2018) voor het ontwerp van een autovrijplein met gestapelde woningen in een boog eromheen. Bewoners parkeren onder de oude boekbinderij Albracht aan de Bolstraat. Als markering van deze stadsvernieuwing kreeg beeldhouwer Joop Wouters de opdracht een beeld te maken. Hij gaf het de naam ‘Geheim’, een verhaal op zich, dat veertig jaar later opnieuw de krant haalde. Het plein is door bewoners inmiddels omgetoverd tot een groene oase.

De Apenrots
In Rijnsweerd is het oude woonhuis van de familie De Waal aangemerkt als jong monument. Herman de Waal is de ontwikkelaar van de woonwijk Rijnsweerd in de jaren 70. Het huis is gebouwd eind jaren 70. Vanwege de organische vorm kreeg het eerst de bijnaam Zandkasteel, later de Apenrots. Dochter Rosanne de Waal vertelde dat architect Ton Alberts (1927-1999) en Herman de Waal eerst een model (1:50) van klei boetseerden, om vervolgens met de metselaars in het werk tot de definitieve vorm te komen. ‘Het groeit als het ware uit de grond en opent zich als een lotusbloem naar de zon’, aldus Herman de Waal. In 2001 is het huis afgedekt met titaniumplaten, omdat de bakstenen teveel water opzogen en gingen lekken. Architectuurhistoricus Arjan den Boer schreef in 2020 een uitgebreid artikel over dit woonhuis.

Oude Provinciehuis
In 1978 verhuisde het provinciebestuur vanuit de Binnenstad naar het nieuwe Rijnsweerd. Architect Lengkeek liet in nauwe samenwerking met tuinarchitect Pieter Buys het nieuwe Provinciehuis aansluiten op het nabijgelegen Natuurpark Bloeyendael. Zo ontwierp hij veel natuurovergangen, bijvoorbeeld van nat naar droog en van zand naar veen. Het gebouw kreeg ook daktuinen en weelderige waterpartijen rondom. Inmiddels is de provincie opgeschoven naar het oude Fortis hoofdkantoor even verderop. Er wonen sinds 2013 700 studenten via SSH, tijdelijk, in afwachting van verdere ontwikkeling. Het gebouw is opgebouwd uit stervormige eenheden, vandaar de huidige naam De Sterren.

Bekijk de selectielijst met 36 nieuwe jonge erfgoederen.
Bekijk ook de volledige Utrechtse monumentenlijst met 1.600 gemeentelijke monumenten, 1.400 rijksmonumenten en 500 beeldbepalende gebouwen.

Albrachthof na oplevering in 1984, met links het beeld Geheim van Joop Wouters – foto: Het Utrechts Archief
Oude provinciehuis (nu studentencomplex De Sterren).
Gebouwd in 1978
Woonhuis van De Waal (bijnaam: de Apenrots).
Gebouwd in 1980
Onderwijsgebouw Minnaert op de Uithof (Sciencepark).
Gebouwd in 1997

Foto’s: Het Utrechts Archief

Scouts schonen parken op

Park Oosterspoorbaan en het Krommerijnpark zijn opgeschoond! Met dank aan betrokken buurtbewoners en jonge leden van Scouting Utrecht-Oost. Op de landelijke Opschoondag van 23 maart gingen ze enthousiast met afvalknijpers aan de slag om het zwerfafval op te ruimen. En dat was hard nodig, want wát een troep ligt er tussen het groen! Tientallen volle vuilniszakken konden de opruimers in de ondergrondse containers deponeren. En dat geeft een voldaan gevoel, opgeruimd staat netjes!

Wil je een volgende keer meehelpen? Meld je via deze link aan bij de whatsappgroep Opschonen Park Oosterspoorbaan en Krommerijnpark. De volgende opschoonronde staat gepland op zaterdag 22 juni 2024. 

Bewoners en scouts tonen de opbrengst van de opschoonactie

Dansen voor 50-plus

Mag je ook als 50-plusser dansen in onze jonge, hippe, bruisende studentenstad? Tuurlijk, zeggen Anneke en Marie-José, en daarom organiseren ze in buurthuis Podium Oost dansavonden onder de naam DANSCafé.50up. En op de eerste en gezellige editie van afgelopen februari volgt de tweede: zaterdag 06 april tussen 19:00 en 22:00 uur mogen de voetjes weer van de vloer.

Lekker bewegen
De twee buurtgenoten zijn enthousiast en stiekem ook benieuwd wie er komen. “Je hoeft niet supergoed te kunnen dansen, het gaat ons vooral om het plezier. Bewegen op muziek is leuk, gezond en geeft je nieuwe energie. Paul en Leen, bekende gezichten in het buurthuis, regelen de muziek (70/80/90’s) en techniek. Op het grote scherm draaien ze bijbehorende clips (video’s). Naast de grote zaal is ook de bar open, zodat je altijd even rustig kunt zitten en een drankje doen.”

DANSCafé.50UP
Zaterdag 06 april 19:00 – 22:00 uur
Locatie: Podium Oost
Adres: Oudwijkerdwarsstraat 148
Kaarten a €7,50 (incl een consumptie)
Meer info en kaarten: www.podiumoostutrecht.nl/danscafe-50up-2

Kwis over Sterrenwijk

Terug naar die goeie ouwe tijd van het Witte Dorp, met de enige echte Utregse kwisslijer Koos Marsman. Tijdens de Groate Sterrewijk Kwis in het buurthuis van Sterrenwijk kwamen oude foto’s, sterke verhalen en legendarische wijkers voorbij. Uiteraard stelde Koos, in Oost o.a. bekend als onthuller van het straatnaambordje in de Nâchtegaolstraot, de vragen in de Uteregse vollekstaol.

Wisselbokaal
Na de nodige borrelhappen, meezingers, grappen en grollen kwam uiteindelijk Team Wijfies als grootste kenner van het ouwe én huidige Wijk uit de strijd. En dus kregen de winnaars Riek, Coby, Marian en Geertje uit handen van Koos de gouden wisselbokaal. Wijffies, gefeliciteerd!

Het winnende team ‘Wijffies’ met in het midden kwislijer Koos Marsman – foto: Sterrenzicht030

Hieronder een paar vragen uit de kwis, voor de antwoorden en achtergronden volg de linkjes. Foto’s komen uit Het Utrechts Archief.

KWISVRAAG 1
Sterrenwijk was oorspronkelijk een woningwetbuurt uit het begin van de 20e eeuw, ingesloten tussen de Oosterspoorbaan, de Kromme Rijn en de Abstederdijk. De 375 witte noodwoningen, gebouwd vanaf 1918, hadden door de snelbouw (door ongeschoolde arbeidskrachten) en gebruik van lichte materialen als drijfsteen slechts een beoogde levensduur van vijfentwintig jaar. Het volksbuurtje werd populair bij grote arbeidersgezinnen vanwege de goedkope, ruime woningen. Hoe heette het buurtje oorspronkelijk?

A Planetenwijk
B Meridiaanwijk
C Ruimtedorp
D Hemelrijken

KWISVRAAG 2
In de jaren ’70 werd de buurt aangewezen als herstructureringswijk. De witte huizen zijn vanaf 1975 in fases gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. De huidige woonerven rondom het Mercatorplein stammen uit die tijd. Wat is de naam van deze oude straat?

A Orionstraat
B Equatorstraat
C Siriusstraat
D Marsstraat

KWISVRAAG 3
Na de oorlog denderden over het Oosterspoor goederentreinen langs Sterrenwijk, geregeld met zeer gevaarlijke stoffen (chloor). In 1978 richtten verontruste bewoners een actiegroep op dat met ludieke acties de ‘giftreinen’ wilde stoppen. Uiteindelijk in 2002 stopte AkzoNobel met chloortreinen door Oost. Hoe heette deze actiegroep?

A Komité Nee tegen de Chloortrein
B Komité Weg met de Chloortrein
C Komité Stop de Chloortrein door Utrecht
D Komité Chloortrein niet hier

KWISVRAAG 4
Kinderen uit Sterrenwijk maakten in 2016 een muurschildering met als thema Wonen & Spelen. Dit is een detail van de schildering. In welke straat kun je ‘m bewonderen?

A Pegasushof
B Eclipshof
C Meteoorhof
D Poolsterhof