Auteursarchief: Oostkrant

Speelplek Schelpstraat

Een minibieb met zelfs pianoboeken, dat is pas een vrolijke noot op de speelplek in de Schelpstraat! Rosa, een buurtbewoner, heeft het mooi beschilderde kastje via marktplaats op de kop getikt. Ze hoopt dat dit het begin is van een opknapbeurt voor de speelplek. “Ons zoontje Sammy is twee jaar oud, en er wonen nu steeds meer gezinnen met jonge kinderen hier. We willen graag dat ze hier lekker buiten kunnen spelen, zo dicht bij huis. Het is nu een vergeten hoekje, met hoog onkruid en een onverzorgde uitstraling. Als we het opknappen en opvrolijken, kan het een geweldige ontmoetingsplek worden. Daar wil ik samen met onze buren graag aan werken. Laat deze minibieb het begin zijn!”

Boek erin, boek eruit
Rosa woont al zeven jaar in de Schelpstraat, en daarvoor woonde ze in de Bloemstraat. Zij en haar man Salvatore komen uit Italië, en daar ligt eigenlijk de oorsprong van de minibieb. “We gingen hier in Utrecht veel kleiner wonen. Om ruimte te maken hebben we toen veel spullen en boeken weggedaan. Maar we lezen graag, en een e-reader blijkt toch niet hetzelfde. Dus hebben we onlangs afgesproken: een nieuw boek kopen mag weer, máár … dan moet er ook een weg. En toen dacht ik aan een minibieb! Er staan zoveel vrolijke minibiebs in Oost, het lijkt me leuk om ook hier via zo’n kastje boeken te delen met de buurt. Ik wil er ook kleine kinderspulletjes bij leggen, dat past goed bij deze kinderspeelplek. En bladmuziek voor kinderen die muziek willen maken.”

Speelplekken in Oost: www.oostkrant.com/speelplekken

Keet van Koningshof

Oost kent een rijke tuinderstraditie. Op Koningshof kun je de geschiedenis en de cultuur van de hoveniers (Utrechtse naam voor tuinders) in geuren en kleuren ervaren. Tussen de tientallen moestuinen, oude kassen, pluktuin en boomgaard proef je de sfeer van de eeuwenoude Maarschalkerweerd. Elke zaterdag kun je bij de marktkraam groenten en kruiden kopen uit de kas. Lokaler en verser kun je je voedsel niet krijgen in de stad! De (koffie)keet biedt daarnaast koffie, thee, sap, koek en lekkers van lokale makers bestellen. En vergeet niet de (gratis) expositie over de oude Utrechtse hoveniers te bekijken. De Pluktuin opent in de zomer.

[i] www.koningshof-utrecht.nl
Locatie: Koningsweg 135A

De Keet van Koningshof met gastvrouw Akke Bink – foto: Stichting Koningshof
Vrijwilligers aan het werk in de kassen – foto: Stichting koningshof
Infopanelen op een typische Absteder éénruiter moesbak – foto: Arnoud Wolff
In de Pluktuin kun je zelf een boeket (wilde) bloemen samenstellen – foto: Arnoud Wolff

Bijzondere kunstwinkel

Creativiteit speelt een grote rol in ontmoetingscentrum De Wilg. Het monumentale schoolpand aan de Mecklenburglaan, op zichzelf al een kunstwerk, biedt talloze workshops en exposities. Hierdoor kunnen de vaste bezoekers zich onbeperkt uiten. Charlotte van Haselen van Stichting Bijzonder zag dit als de perfecte plek om kunstenaars met een kwetsbaarheid te begeleiden en hun werk te tonen en te verkopen.

Opbloeien door kunst
“Stichting Bijzonder geeft mensen met een kwetsbaarheid én artistiek talent een podium om als kunstenaar erkend te worden. Creativiteit is een manier om weer op te bloeien. Sommigen hebben de ambitie om meer zichtbaar te zijn. In de kunstwereld is daar een speciaal label voor, zoals art brut of outsider art. Vaak worden dan de extreme, donkere kunstwerken uitgelicht, waarbij de relatie stoornis en kunst leidend is. Bij Bijzonder staat de persoon centraal.”

Kunstenaarschap ontwikkelen
“Direct of via dagbestedingen zoals die van de Tussenvoorziening (Atelier Spat), Reinaerde of Lister, komen we in contact met mensen met grote artistieke talenten. Via onze website, winkel, exposities en persoonlijke begeleiding kunnen zij hun kunstenaarschap verder ontwikkelen, liefst zo zelfstandig mogelijk. Dat kan door samen te werken met andere kunstenaars, of te exposeren in een galerie of museum. We helpen bij de selectie van kunstwerken (soms te persoonlijk om te verkopen) en exposeren deze zes weken lang in De Wilg. In de winkel op de eerste etage kun je (reproducties van) deze kunstwerken kopen. Wat ons Bijzonder maakt, is dat we graag willen dat kunstenaar en koper elkaar ontmoeten. Dat levert voor beiden een waardevolle ervaring op.”

Kunstwinkel Bijzonder
Locatie: De Wilg
Dagen: donderdag en vrijdag
Tijden: 10:00 – 17:00 uur.
Meer info: www.stichtingbijzonder.nl

De kunstwinkel in De Wilg met werk van Anton Westbroek – foto: Arnoud Wolff
Medewerkers en vrijwilligers van Stichting Bijzonder, met vooraan oprichter Charlotte van Haselen en tweede van links Anton Wetsbroek, een van de kunstenaars – foto: De Wilg Communicatie

Pretpark Oost

Evenementen en festivals zijn weer welkom in het Wilhelminapark. Nadat het Bierfestival in 2022 werd verboden, heeft de gemeente alle aanvragen afgewezen. Ook die van bijvoorbeeld de Dag van het Wilhelminapark. Op last van de rechter moest zij eerst spelregels opstellen voor wat wel en niet is toegestaan op deze locaties. Deze spelregels, ook wel locatieprofielen genoemd, zijn op donderdag 6 juni 2024 door de gemeenteraad beklonken. Daarmee is het Wilhelminapark nu officieel een locatie voor evenementen en festivals tot 7.500 bezoekers.

Grenzen aan evenementen
De stad kent 250 evenementenlocaties. De eerste tien hebben nu een locatieprofiel met daarin aantal, duur, omvang en maximaal geluidsniveau van evenementen en festivals. Organisatoren kunnen zo bepalen of een locatie voor hun evenement of festival geschikt en toegestaan is. En de buurt kan zich schrap zetten voor wat komen gaat. Een voorwaarde wordt door festivalorganisatoren nog aangevochten: de winterstop voor evenementen van 1 november tot 31 maart. De gemeenteraad heeft via motie 229 toestemming gegeven om in 2025 en 2026 tóch twee festivaldagen toe te staan (Magic Circus).

Kwetsbaar rijksmonument
Stichting Wilhelminapark, opgericht door bewoners uit de buurten rondom het Wilhelminapark (Oudwijk, Schildersbuurt, Abstede en Rijnsweerd) zet zich in voor een gezond park. Zij wijst er – bij herhaling – op dat het Wilhelminapark een (kwetsbaar) rijksmonument is. Lees het standpunt van de stichting met als conclusie: het Wilhelminapark zou, vanwege deze monumentale status én de belabberde staat waarin met name de bodem verkeert, géén evenementenlocatie mogen zijn.

Meer informatie:
Beleidsnota Evenementen

Buurtfeest Dag van het Park – foto: Martijn Stroband
Locatieprofiel Wilhelminapark @2024

Villa Moerkoert

De villa van de familie Moerkoert op de Frederik Hendrikstraat 10 is in 1959 gesloopt. Nu staat er een gele flat. De familie maakte fortuin met cementrustiek (sierbeton) dat eind 1900 een zeer populaire afwerking was van romantische gevels, hekwerken, pergola’s en (nep)grotten. Stukadoor Moerkoert Sr. (1840-1914) werkte veel met landschapsarchitect Copijn. Van zijn hand zijn bijvoorbeeld de rustieke hekwerken op de bruggetjes in het Wilhelminapark.

Sportterein
De familie Moerkoert woonde op de Oudwijkerlaan 31 en kocht in 1895 het Oudwijker Eng, de tuindersgronden tussen het nog aan te leggen Wilhelminapark en de watergang de Zilveren Schaats. Hij legde er tijdelijk een groot sportterrein aan met wielerbaan, hondenrenbaan, een open zwembad in de Ridderschapsvaart en sportvelden waar Hercules en DOS nog hun eerste wedstrijden speelden.

Gele flat
In 1902 betrok het gezin deze villa, het eerste woonhuis in de buurt. Vanaf 1905 begon de twee zonen op het sportterrein de Wilhelminaparkbuurt te ontwikkelen met o.a. de aanleg van de Mauritsstraat, Stadhouderslaan en Frederik Hendrikstraat. Ze bouwden zelf huizen voor de verhuur en gaven kavels uit aan andere aannemers. Moerkoert Sr. bracht zijn pensioen door in het zonnige Cannes. In 1959 werd de villa gesloopt. Nu staat er een gele flat aan wat vanaf de jaren 20 de Graaf Adolfstraat heet. Zie de geschiedenis van achtergelegen Stolberglaan.

Villa Moerkoert in 1920 op Frederik Hendrikstraat 10, in 1959 gesloopt – Het Utrechts Archief
Gezin Moerkoert op de (nog onbebouwde) Zilveren Schaats in 1911 – Het Utrechts Archief

Podcast: Jessica van Geel

De studenten Danique De Coo en Noa de Weerd volgen de opleiding journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. Als reporters voor het mediaplatform van hun opleiding komen ze vaak in onze wijk. Vooral het 100 jaar oude Rietveld Schröderhuis vinden ze fascinerend. Ze gaan dan ook op zoek naar het verhaal van de bouwers én bewoners Gerrit Rietveld en Truus Schröder. Waarom bouwden ze dit huis? Hoe woonden ze daar? En vooral: hoe zat het nou precies tussen die twee? Ze maakten een podcast met Jessica van Geel, schrijver van de biografie over Truus Schröder met de titel I Love You, Rietveld.

Beluister de podcast op spotify of onze podcastpagina.

In gesprek met Jessica van Geel
Danique De Coo en Noa de Weerd

Isabelle ontmoet Henny

Isabelle woont in een gezellig huis aan de Tolsteegsingel, dat is aan de rand van Oost. Ze is een superstoer lid van de kinderwijkraad. Dat is een groep kinderen die samenkomt om te bedenken hoe hun buurt nog leuker kan worden!

Interview met buurvrouw
Deze coole kinderwijkraad is bedacht door een groep mensen die DOCK heet. DOCK wil dat iedereen in de wijk het fijn heeft en helpt graag bij leuke ideeën. Daarom brengen ze kinderen van verschillende basisscholen bij elkaar om samen plannen te maken. Isabelle had een geweldig idee: ze wilde haar buurvrouw Henny Diemer interviewen. Henny woont al 40 jaar in haar straat! Isabelle is heel nieuwsgierig: hoe leuk vindt Henny haar buurtje? Lees het interview.

Isabelle met buurvrouw Henny Diemer

Park Bloeyendael

Park Bloeyendael is populair onder wandelaars. Je moet weten hoe er te komen (de ‘geheime’ onderdoorgang achter Stolberglaan), maar dan sta je plots in bloeiende natuur! Paul Brassé kent het heden én de geschiedenis van het natuurpark als geen ander, hij schreef er een artikel over.

Rustige buitenplaats
De naam van het park is afgeleid van Bloeiendaal, de 17de eeuwse buitenplaats. Deze lag langs de Biltsestraatweg (aangelegd in 1290) en de Biltse Grift, ongeveer ter hoogte van de weg naar Oostbroek (later Oostbroekselaan) waar nu de volkstuinen liggen. In 1868 werd de buitenplaats afgebroken om plaats te maken voor een blekerij / wasserij en later een gladiolenkwekerij.

Nijntje in protest
In 1976 legt de gemeente aan de noordkant van de Johannapolder een park aan met een volkstuinencomplex (ATV Stadion) langs de Oostbroekselaan. Niet van harte, het park wordt slecht onderhouden. Eind jaren 80 ontvouwt de gemeente plannen om dit deel van de polder te bebouwen met kantoren en woningen. De volkstuinders komen in 1990 in opstand. Met acties en een petitie (4.500 handtekeningen) krijgen ze de plannen van tafel. Eind 1990 gaat de actiegroep over in een formele stichting. Dick Bruna helpt en ontwerpt het logo (Nijntje achter de heg).

Tram door Bloeyendael
Vijf jaar later dreigt opnieuw gevaar voor de natuur: er zijn plannen om een trambaan aan te leggen dwars door het park, met hoge kantoren aan de rand. Dat laatste werd werkelijkheid in de vorm van het kantorenpark Rijnsweerd. Na 2000 wordt Bloeyendael uiteindelijk wel erkend als waardevol natuurpark en ontstaat een bloeiende samenwerking tussen vrijwilligers en gemeente.

Meer info: www.bloeyendael.nl

Bloeyendael in 1978, twee jaar na aanleg, gezien vanuit De Bilt. Rechts de Biltse Grift. Halverwege de Biltsestraatweg ligt de afslag Archimedeslaan – Oostbroekselaan – Foto: Het Utrechts Archief
Buitenplaats Bloeiendaal na uitbreiding in 1828. Links stroomt de Biltse Grift met daarlangs het jaagpad richting De Bilt en Zeist – Litho (Houtman): Het Utrechts Archief
Vrijwilligers rusten na gedane arbeid rusten bij het paviljoen van Bloeyendael – foto: Arnoud Wolff
Logo met Nijntje gemaakt door Dick Bruna – foto: Arnoud Wolff

Kwekerij groeit en bloeit

Het nieuwe wooncomplex De Kwekerij bestaat uit een grote studentenflat met de naam Mammoet (318 studio’s) en zes kleurrijke torens voor 244 starters. In 2024 werd ook het oude datacenter van de KPN omgebouwd tot 126 studio’s en woongroepen voor 80 studenten, de Baobab. Tussen de flats ligt een vijver in de restanten van een oude atoombunker, zie bijlage.

Van alle gemakken voorzien
De hele campus biedt ruimte voor ontmoeting en activiteiten. Zo zitten op de begane grond van de woontorens een fietswerkplaats, wasserette, café, restaurant, bar en gemeenschappelijke ruimtes voor studie, gemeenschappelijk koken, exposities en buurtevenementen. Als het hele project De Kwekerij klaar is, inclusief een woontoren die nog ontworpen moet worden, wonen er ruim 1.100 jongeren.

Vernoemd naar bomen
De starterswoningen vallen onder de sociale huur. Om de bouwkosten te beperken is er gewerkt met goedkope prefab bouwelementen, zowel binnen als buiten. De woontorens hebben per verdieping vier hoekappartementen van 45 m². Veel licht dus. De woontorens hebben elk een unieke uitstraling door verschil in kleur, vorm en plaatsing van de gevels. De ‘gekweekte’ woontorens zijn vernoemd naar de bomen die eromheen geplant zijn, en hun kleuren passen bij de bloeivormen. De Baobab kan niet groeien in ons land, daarom is die oude levensboom bij de entree geschilderd.

Bouw verloopt in fases. Bron: Architectuurcentrum Aorta @2024
Artikel Oostkrant juni 2022
Muurschildering bij de entree.

De Wilg

De Wilg, het ontmoetingscentrum in de oude Wilhelminaschool (gebouwd in 1918), bestaat 60 jaar. Het is een plek waar iedereen, maar vooral mensen met een licht verstandelijke beperking of kwetsbaarheid van harte welkom is. Vrijwilligers en professionals organiseren voor de bezoekers een brede waaier van activiteiten zoals muziek maken, koken, wandelen, keramieken en zelfs meubels stofferen. De keuze is reuze, bewoners uit de buurt zijn ook van harte welkom.

Over De Wilg
De Wilg is in 1964 gestart als naschoolse opvang voor leerlingen van Bijzonder Lager Onderwijs in een buurthuis aan de Wilgstraat (vandaar de naam). Drie jaar later maakten een aantal enthousiaste ouders er een stichting van om het voortbestaan te verzekeren. Toen de buurt tussen de Amsterdamsestraatweg en het spoor gesaneerd werd, verdwenen zowel de Wilgstraat als het buurthuis. Daarom verhuisde De Wilg in 1986 naar het historische pand aan de Mecklenburglaan.

Buurt van harte welkom
Nicole de Jonge is al 17 jaar directeur en trots hoe De Wilg in al die jaren is gegroeid. “We zijn in bijna alle buurthuizen in Utrecht aanwezig. Een warm nest waar onze bezoekers lekker zichzelf kunnen zijn, dat willen we bieden. Onze bezoekers hebben weliswaar een beperking of kwetsbaarheid, maar willen graag volwaardig meedoen in de maatschappij. Wij focussen daarom vooral op de gedeelde interesses van onze bezoekers. Onze vrijwilligers helpen, bijvoorbeeld door met jongeren te gaan stappen in de binnenstad. We zijn geen zorginstellingen, hebben geen psychologen of therapeuten in dienst. Wél bieden we onze vrijwilligers professionele training en ondersteuning, zodat ze onze bezoekers goed kunnen begeleiden.”

Café Mint
“Ons pand staat nadrukkelijk óók open voor de buurt, want juist het ongedwongen contact tussen bezoekers en buurtgenoten zorgt voor de bijzondere sfeer in De Wilg. Buurtgenoten kunnen meedoen aan alle activiteiten, en dat zijn er heel wat! En sinds kort is Joeke Sondorp in ons pand Café Mint gestart. Oost is hier doordeweeks tussen 09:00 en 18:00 uur welkom voor ontbijt, lunch of in de middag een borrelplank.”

Adres: Mecklenburglaan 3-5
Meer info: www.dewilg.nl

De kas en moestuin van ontmoetingscentrum De Wilg – foto: Arnoud Wolff
Gastvrouw Joeke van Café Mint in De Wilg – foto: Arnoud Wolff